ایستر، جزیره
ایستِر، جزیره (Easter)
(به زبان بومی: راپا نوئی[۱]؛ به اسپانیایی، ایزلا دِ پاسکوا[۲]) جزیرۀ شیلیایی[۳] در جنوب اقیانوس آرام، جزء گروه پولینزیایی[۴]، در حدود ۳,۵۰۰کیلومتری غرب شیلی، با مساحت حدود ۱۶۶ کیلومتر مربع و جمعیت ۲,۸۰۰ نفر (۱۹۹۴). نخستین‌بار اروپاییان در روز یکشنبۀ عید پاک (ایستر) ۱۷۲۲ پا به این جزیره گذاشتند. در آن‌جا متجاوز از ۸۰۰ مجسمۀ بزرگ سنگی (موای[۵]) و بقایای خانه‌های سنگی زورق شکل، ساختۀ مردمان عصر نوسنگی اهل پولینزیا، قرار دارند. مرکز عمدۀ این آثار هانگا ـ روا[۶] است. در ۱۹۹۶ درپی هفت سال تلاش، دکتر استیون فیشر[۷]، زبان‌شناس نیوزیلندی، رمزِ نوشته‌ای را گشود که در این جزیره کشف شده بود. این نوشته نشان داد که ساکنان این جزیره نخستین کسانی در اقیانوسیه بودند که نوشتن می‌دانستند. به گفتۀ دکتر فیشر، این نوشته که به رونگورونگو[۸] شهرت داشت، از ترانه‌هایی به زبان «راپانوئی» ـ زبان پولینزیایی جزیره ـ تشکیل شده است و داستان آفرینش را بازگو می‌کند. تصور می‌شود که مجسمه‌های تراشیده شده شمایل‌های مذهبی باشند. شواهد باستان‌شناختی حاکی از آنند که جزیره، پیش از تماس با اروپاییان، گرفتار بحرانی زیست‌محیطی یا فرهنگی بود که موجب شد ساکنان از ارزش‌های مذهبیِ دیرینۀ خود روی برتابند و همین امر آنان را واداشت که به بسیاری از مجسمه‌ها آسیب رسانند یا آن‌ها را واژگون کنند.