ترس و لرز (ادبیات)
نوشتۀ غلامحسین ساعدی، مجموعهای از داستانهای کوتاه، به فارسی، در ۱۳۴۶ش. نویسنده را به اعتبار نوشتن این اثر میتوان آغازگر رئالیسم جادویی در ادبیات ایران دانست. او به زندگی روزمرۀ ساحلنشینان جنوب ابعادی رازآمیز میدهد، تا بدویت فرهنگی ـ اجتماعیِ سرزمینی پرتافتاده از جهان امروز را نمایش دهد. این کتاب، همچون اهل هوا (۱۳۴۵)، دیگر اثر نویسنده، حاصل سفر او به جنوب ایران، برای مطالعه دربارۀ بیماری روانی زار است.
شش داستان این کتاب هرکدام با حادثهای غریب و وهمآلود و ترسآور پیوند خورده است که هر یک با رازی پنهان و ناگفته در خلال داستانها به انتها میرسند. ترس و لرز ، در شش داستان کوتاه در آبادیای کوچک کنار دریا، روایت میشود. داستانها حول محور چند تن از مردم آبادی که داستان با مکالمات و سخنان و شرح احوال آنان و نیز در رابطه با دریا، که مایهی زندگی و برکت و در عین حال ترس و بیگانگی است، آغاز و پایان مییابند و پیش میروند. دریا صدایش در آبادی شنیده میشود و صدای آبادی را میشنود. حوادث را رقم میزند و به نوعی دنیای دیگرگون آبادی و تنها راه ارتباط مردم با بیرون از آبادی است؛ جهانی است به همان اندازه دور که آشنا.
چاپهای پیش از انقلاب کتاب توسط انتشارات کتاب زمان و پس از انقلاب توسط نشر قطره و همچنین موسسۀ انتشارات نگاه منتشر شده است. ناشر اخیر چاپ پانزدهم کتاب را سال 1398 در 198 صفحه منتشر کرده است. برگردان انگلیسی کتاب در سال 1984 تحت عنوان Fear and trembling (به ترجمۀ مینو ساوثگیت[۱]) در واشنگتن[۲] منتشر شده است.