توخی

توُخی

قبیلۀ افغانی، از قبایل غلجایی/ غلزایی/ غلیجایی از گروه قبایل متی، ساکن ناحیۀ کلات و ارغنداب و اطراف رودخانۀ ترنگ از پل سنگی تا شیبار، در ولایت قندهار. گروهی از این مردم در عصر صفویه تابع دولت ایران و گروهی دیگر، تابع دولت بابری هندوستان بودند. توخی‌ها در عهد محمود افغان به قوای او پیوستند و در تصرف ایران شرکت کردند. اسلام‌خان توخی در عهد اشرف افغان، حاکم تهران بود. او دو بار مغلوب نادر شد. ریاست طوایف توخی قندهار در عصر نادرشاه با اشرف سلطان و اللهیارخان، پسران خوشحال‌خان و نوادگان شاه عالم توخی، بود. اینان در زمرۀ اتباع حسین‌شاه غلجایی، برادر محمود افغان و حاکم قندهار، بودند. در جریان جنگ‌های نادرشاه و حسین‌شاه، گروهی از توخی‌ها به رهبری اشرف سلطان از قندهار خارج شدند و به قوای نادر پیوستند و اشرف سلطان حاکم کلات شد. حکومت کلات تا دورۀ بارک‌زاییان در اختیار اولاد اشرف سلطان بود. اللهیارخان توخی از سرداران سپاه نادرشاه و عادل‌شاه افشار بود.