جیاپ، وونگوین (۱۹۱۲ـ۲۰۱۳)
جِیاپ، وُونگوین (۱۹۱۲ـ۲۰۱۳)(Giap, Vo Nguyen)
فرماندۀ نظامی و دولتمرد کمونیست ویتنامی. وقتی هوشی‌مین[۱] در ۱۹۴۱ در چین ویت‌مین[۲] را تشکیل داد، جیاپ ارتشی سازمان داد که در ۱۹۴۴ برای جنگ با ژاپن به هندوچین بازگشت و هانوی را در ۱۹ اوت ۱۹۴۵ آزاد ساخت. در مقام فرمانده کل یک نیروی چریکی ۶۰هزار نفری، فرماندهی جنگ با نیروهای استعماری فرانسوی را برعهده داشت و در دین‌بین‌فو[۳] آنان را شکست قطعی داد (۷ مه ۱۹۵۴). با افزایش نفوذ امریکا در ویتنام جنوبی، جیاپ سربازان ویتنام شمالی را به‌کمک ویت‌کنگ (جبهۀ آزادی‌بخش ملی) فرستاد، و کنترل مستقیم عملیات نظامی کمونیست‌ها را در جنوب ویتنام در ۱۹۶۷ در دست گرفت و تهاجم تت[۴] را در فوریۀ ۱۹۶۸ آغاز کرد؛ او شکست ارتش امریکا را در ۱۹۷۳ رقم زد. جیاپ در ایالت کوانگ‌بیلن[۵] زاده شد که در آن هنگام بخشی از منطقۀ تحت الحمایۀ فرانسه در هندوچین بود. در ۱۹۳۰ به حزب کمونیست پیوست. در ۱۹۳۸ موفق به کسب دانشنامۀ دکتری حقوق از دانشگاه هانوی[۶] شد. پس از منع فعالیت حزب در ۱۹۳۹ به چین گریخت و مشاور نظامی هوشی‌مین شد. پس از تقسیم ویتنام در ۱۹۵۴، به فرماندهی کل ارتش ویتنام شمالی رسید. کتاب راهنمای آموزش جنگ چریکی ۱۹۶۰ او با عنوان جنگ خلقی، ارتش خلقی[۷] (۱۹۶۲) به زبان انگلیسی ترجمه شده است؛ وزیر دفاع ملی و معاون نخست‌وزیر ویتنام بود (۱۹۷۶ـ۱۹۸۰).