حرمسرا

حرمسرا
اقامتگاه یا محل زندگی زنان و کنیزان شاه و درباریان. حرم اصطلاحاً به‌معنی خانه یا محل زندگی مقدس و جایگاه زندگی زنان و فرزندان شاه و اشراف بود که آنان را از چشم هر مردی جز مردان محرم دور نگه می‌داشت. در حرمسرای شاهان زنان به نسبت پایه و جایگاه رده‌بندی می‌شدند و رده‌های پایین به ناچار فرمانبردار رده‌های بالاتر بودند. در ردۀ اول زنان حرم، مادر شاه قرار داشت. پس از او زنان عقدی و سپس مُتعه‌های شاه و پس از آن خواجه‌سرایان و خدمتگذاران به ترتیب از هم فرمان می‌گرفتند. خواجه‌سرایان حرم را مردانی سفیدپوست و سیاه‌پوست تشکیل می‌دادند که در کودکی اخته شده بودند و آنان را در حرم تا هنگام مرگ به خدمت می‌گماشتند. خواجگان حرم افرادی زیرک و باهوش و مورد اعتماد شاه و وفادار به او بودند. معلمان و استادان شاهزادگان معمولاً از میان آنان برگزیده می‌شدند. زنان دربار براساس منصب خود القاب متعددی داشتند و همراه نامشان «بیگم» می‌آمد. زنان حرمسرا به راحتی نمی‌توانستند در معابر رفت‌وآمد کنند، مگر در روزهای معین و طبق مقررات مثلاً برای گردش در شهر، سفر با شاه و رفتن به شکار، یا هنگام هدیه شدن به مردی دیگر. در حرمسرا هر زنی برای خود رقیبی داشت و برای از پای درآوردن رقیبش به هر عملی دست می‌زد، ازجمله ربودن زنان آبستن، سقط جنین‌های اجباری، کشتن نوزادان، یا محروم ساختن آنان از شیر. بزرگ‌ترین حرمسراها، حرمسراهای قصر توپکاپی و کاخ دولمه باغچه در استانبول در دورۀ امپراتوری عثمانی بودند. امپراتوران چین هم حرمسراهای بزرگی داشتند که در قصر آنان به نام «شهر ممنوعه» جای داشت.