راوی
راوی (narrator)
شخصی در داستان، که داستان را روایت می‌کند. راوی در کنار نویسنده و خواننده (مخاطب)، از ارکان نقل داستان است. کار نویسنده آفرینش جهان داستان و افراد و وقایع آن است و کار خواننده فهم و تعبیر داستان. راوی در درون جهان داستان زندگی می‌کند و آن را به‌گونه‌ای نشان می‌دهد که خواننده بفهمد.
زاویۀ دید. راوی هر داستانی خصوصیت‌ها و محدودیت‌هایی دارد که تعیین می‌کنند نویسنده چگونه می‌تواند داستان را نقل کند. مهم‌ترین آن‌ها این است که راوی فقط می‌تواند چیزهایی را به خواننده بگوید که خود تجربه کرده است. زاویۀ دید بر چهار نوع است: اول‌شخص[۱]، دوم‌شخص[۲]، سوم‌شخص محدود[۳]، و سوم‌شخص دانای کل[۴]. سوم‌شخص و اول‌شخص متداول‌اند، ولی دوم شخص بسیار کم به‌کار می‌رود. راویِ اول‌شخص شخصیتی در خود داستان است. او کارهایی انجام می‌دهد، قضاوت‌هایی می‌کند، نظرها و گرایش‌هایی دارد و برحسب نگاهی که به رویدادها دارد، چیزهایی می‌گوید و چیزهایی نمی‌گوید. خواننده باید به شخصیت راوی پی ببرد تا از حقیقت سردر آورد. این راوی معمولاً با ضمیر اول‌شخص «من» شناخته می‌شود. راویِ دوم‌شخص ظاهراً خودِ خواننده است و خود را با ضمیر «تو» می‌نمایاند. این زاویۀ دید هرچند علی‌الاصول محال نیست، کارکرد مطلوبی ندارد. خواننده‌ای که برای خود روایت کند هرگز به خود «تو» نمی‌گوید و هرچه این راوی بگوید مورد تردید است. اما اگر راوی دوم شخص کارش را خوب انجام دهد، خواننده خودش را در بطن داستان خواهد دید. زاویۀ دید سوم‌شخص محدود با زاویۀ دید اول‌شخص شباهت زیادی دارد، با این تفاوت بارز که ضمیر سوم‌شخص جای ضمیر اول‌شخص را می‌گیرد. پیرنگ[۵] حول یک قهرمان یا شخصیت اصلی می‌چرخد و فقط آنچه که به او مربوط می‌شود دربر می‌گیرد. اما قهرمان راوی نیست. راوی حضور خارجی ندارد. کاری نمی‌کند، قضاوتی نمی‌کند، اظهار عقیده‌ای نمی‌کند. اصلاً وجود عینی در داخل یا خارج داستان ندارد. ولی از افکار و احساسات قهرمان ـ اما نه هیچ شخصیت دیگری ـ آگاه است. این راوی می‌تواند جزئیاتی نقل کند که قهرمان به آن‌ها برمی‌خورد ولی توجه نمی‌کند. راوی سوم‌شخصِ محدود از راوی اول‌شخص قابل اعتمادتر است. راوی دانای کل نیز حضور خارجی در داستان ندارد و خود کاری نمی‌کند. ولی همه چیز را می‌بیند، حتی چیزهایی را که هیچ‌کس دیگر در داستان نمی‌بیند. وی از گذشته، حال، آینده و از همۀ افکار و احساسات شخصیت‌های داستان آگاه است. از این‌رو داستان در هر لحظه می‌تواند روی هر شخصیتی، یا حتی واقعه‌ای که شخصیتی در آن حضور ندارد، تمرکز کند. راوی سوم‌شخص دانای کل معمولاً قابل اعتمادترین راوی است. این راوی ممکن است اظهارنظر و قضاوت هم دربارۀ رفتار شخصیت‌ها بکند.