سده سوزی
سَده‌سوزی
مراسم برگزاری جشن سده در کرمان. جشن سده‌سوزی در کرمان، همه‌ساله در روز دهم بهمن‌ماه (آغاز چلۀ کوچک زمستان) برگزار می‌شود. مکان برگزاری سده‌سوزی در کرمان، در ۶کیلومتری شمال شهر، محلۀ قدیم زردشتیان، معروف به محلۀ گبری، روبه‌روی زیارتگاه زردشتیان موسوم به شاه مهرایزد است. برای این جشن هیمه و هیزم زیادی فراهم می‌شود و در نقطه‌ای از قبل تعیین‌شده بر هم می‌انبارند. نمایشگران و سوارکاران زردشتی با البسۀ رنگارنگ مراسمی را در محل نمایش برگزار می‌کنند. دو موبد سفیدپوشِ لاله بردست طی مراسمی خاص هیمه‌های انباشته را، که گاه ارتفاع آن به پنج ـ شش متر می‌رسد، آتش می‌زنند. غذای ویژۀ این جشن آش و سیرو، نوعی نان شیرین مخصوص، است؛ این نان در تابه با روغن کنجد طبخ می‌شود. آجیل و شیرینی و میوه نیز از دیگر خوردنی‌های روز جشن است. در این جشن مسلمانان، یهودی‌ها، و ارمنی‌های مقیم کرمان نیز شرکت فعال دارند. جشن سده‌سوزی به‌ویژه برای برزگران، در قاموس کرمانی‌ها «زعیم»ها، بسیار اهمیت دارد. زعیم‌های اطراف کرمان بر آن‌اند که با سوزاندن سده ستارۀ گرما به زمین می‌آید و به کشاورزی آن‌ها رونقی دوباره می‌بخشد. اینان در پایان مراسم، با نوعی باور قلبی، مشتی خاکستر سده را با خود می‌برند تا بر کشتزار خود بپراکنند. جشن سده‌سوزی کرمان را یگانه صورت برجاماندۀ برگزاری جشن عمومی و بسیار کهن سده در ایران می‌دانند.