سفیدرود

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سفیدرود

رودخانه‌ای در استان‌های کردستان، زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل، و گیلان، با طول ۷۶۵ کیلومتر. این رودخانه از آب‌خیز‌های ۳۰کیلومتری شمال غربی سنندج، واقع در استان کردستان، سرچشمه می‌گیرد و به‌نام چم‌ هانه گلان روبه سوی شمال روان می‌شود و پس از یکی‌شدن با رودخانه‌های گومرش و چم بناسوره، به قزل‌اوزن موسوم می‌شود، از شهرستان سنندج خارج و وارد شهرستان بیجار می‌شود. در این شهرستان با رودخانه‌های چم‌ زرد، و یول‌کشتی، و شوراب درهم‌ می‌آمیزد و از چهارده‌کیلومتری شمال شهر بیجار می‌گذرد و به شهرستان خدابنده، در استان زنجان، وارد می‌شود. شهرستان مزبور را با یک قوس چپگرد عظیم طی می‌کند و در ضمن با چم‌ تلوار و رودهای شور و چسب یکی می‌شود و پس از قطع راه اتومبیل‌رو زنجان به بیجار، با رودخانۀ خوئین مخلوط می‌شود و شهرستان‌های ایجرود، ماه‌نشان، و زنجان را پشت سر می‌گذارد و پس از یکی‌شدن با زنجانرود به شهرستان میانه، در استان آذربایجان شرقی، وارد می‌شود و با یک قوس بزرگ راستگرد از کنار شهر میانه عبور می‌کند و در همین محل با رودخانه‌های آیدوغموش و قرنقوچای یکی و وارد شهرستان خلخال، در استان اردبیل، می‌شود. در این شهرستان با رودخانۀ آرپاچای و کندرچو و چند رودخانۀ دیگر مخلوط می‌شود و روبه جنوب شرقی به مسیر خود ادامه می‌دهد و از شهرستان طارم (استان زنجان) می‌گذرد و به شهرستان رودبار (استان گیلان) وارد می‌شود. با رودخانۀ شاهرود، که از کوه‌های طالقان سرازیر شده و بزرگ‌ترین ریزابۀ قزل اوزن است، درهم‌ می‌آمیزد و دریاچۀ سدّ سفیدرود را پشت سر می‌گذارد و به‌‌نام سفیدرود به‌سوی شمال شرقی روان می‌شود و از درّۀ سفیدرود می‌گذرد و با ورود به شهرستان رشت بر عرض آن افزوده می‌شود و سرانجام با دلتای وسیعی، که مساحت آن به ۱,۲۵۰ کیلومتر مربع می‌رسد، به دریای خزر می‌ریزد. میانگین آبدهی سالانۀ این رودخانه ۳۹۷۰میلیون متر‌ مکعب و وسعت حوضۀ آبگیر آن بالغ بر ۵۸,۲۵۰ کیلومتر مربع است. سفیدرود بعد از کارون طویل‌ترین رود ایران است.