سیزده آبان
سیزده آبان
روزی که در تاریخ معاصر ایران به‌ویژه از ۱۳۴۳ به بعد شاهد رویدادهای سرنوشت‌ساز بوده است. نخستین واقعۀ مهم در این روز تبعید امام خمینی (ره) به شهر بورسای ترکیه بود. علت دستگیری و سپس تبعید ایشان به خارج از کشور (ترکیه و چند ماه بعد، عراق) مخالفت صریح و شدید با قرارداد اعطای مصونیت به نظامیان و مستشاران امریکایی مأمور خدمت در ایران (کاپیتولاسیون) و حمله و انتقاد بی‌محابا از محمدرضا شاه پهلوی بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸، عده‌ای از جوانان ایرانی که خود را «دانشجویان پیرو خط امام» نامیدند، سفارت امریکا در تهران را اشغال کردند و کارکنان آن را به اسارت گرفتند و ۵۲ تن از ایشان را به مدت ۴۴۴ روز به‌عنوان گروگان نگه داشتند. این اقدام به قطع روابط ایران و امریکا انجامید و پیامدهای آن ادامه پیدا کرد. از سال بعد (۱۳۵۹)، روز ۱۳ آبان روز ملی مبارزه با استکبار جهانی نام‌گذاری شد. مناسبت دیگر سیزدهم آبان نامیدن آن به «روز دانش‌آموز» است. در روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ دانشجویان دانشگاه تهران، که گروه‌هایی از دانشجویان دیگر، دانش‌آموزان و مردم عادی نیز به آن‌ها پیوسته بودند، در محل دانشگاه و اطراف آن تظاهرات بزرگی علیه رژیم پهلوی برپا کردند و با سردادن شعارهایی خواستار آزادی زندانیان سیاسی شدند. این تظاهرات از سوی نیروهای امنیتی با خشونت سرکوب شد و به قتل و جرح عدۀ زیادی از تظاهرکنندگان انجامید. بعد از پیروزی انقلاب، ۱۳ آبان روز دانش‌آموز خوانده شد.