سیلیسیوم
سیلیسیوم (silicon)
(برگرفته از واژهای لاتینی بهمعنای چخماق) عنصری غیرفلزی[۱] و شکننده، با نماد Si، عدد اتمی[۲] ۱۴، و جرم اتمی نسبی[۳] ۲۸.۰۸۶. پس از اکسیژن دومین عنصر فراوان در پوسته زمین است و بهشکلهای بلوری و بیریخت[۴] یافت میشود. در طبیعت، فقط در ترکیب با عناصر دیگر، مخصوصاً با اکسیژن در سیلیکا[۵] (دیاکسید سیلیسیوم[۶]، SiO۲) و در سیلیکات[۷]ها یافت میشود. این ترکیبات کانی کوارتز[۸] را شکل میدهند که بخش عمدۀ ماسهها، شنها و ریگها را شامل میشود. لعابدادن کوزه و شیشهسازی با استفاده از ماسههای سیلیکاتی[۹] صورت میگیرد و قدمت آن به ماقبل تاریخ برمیگردد. امروزه از شکل بلورین سیلیسیوم بهمنزلۀ عامل سختکننده[۱۰] و ضد اکسیدان[۱۱] در فولاد استفاده میکنند. همچنین، بهعلت خواص نیمهرسانایی[۱۲]اش پایۀ صنعت الکترونیک است و در ساخت تراشههای سیلیکنی[۱۳] برای ریزپردازندهها[۱۴] کاربرد دارد. شیمیدان سوئدی، یونس برزلیوس[۱۵]، در ۱۸۲۳ این عنصر را جداسازی کرد. در ۱۸۱۷، شیمیدان اسکاتلندی، تامس تامسون[۱۶]، در مقایسه با عناصر کربن[۱۷] و بور[۱۸]، و بهعلت تشابه شیمیاییاش با این عناصر، آن را نامگذاری کرده بود.