سیلیسیوم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سیلیسیوم (silicon)
(برگرفته از واژه‌ای لاتینی به‌معنای چخماق) عنصری غیرفلزی[۱] و شکننده، با نماد Si، عدد اتمی[۲] ۱۴، و جرم اتمی نسبی[۳] ۲۸.۰۸۶. پس از اکسیژن دومین عنصر فراوان در پوسته زمین است و به‌شکل‌های بلوری و بی‌ریخت[۴] یافت می‌شود. در طبیعت، فقط در ترکیب با عناصر دیگر، مخصوصاً با اکسیژن در سیلیکا[۵] (دی‌اکسید سیلیسیوم[۶]، SiO۲) و در سیلیکات[۷]ها یافت می‌شود. این ترکیبات کانی کوارتز[۸] را شکل می‌دهند که بخش عمدۀ ماسه‌ها، شن‌ها و ریگ‌ها را شامل می‌شود. لعاب‌دادن کوزه و شیشه‌سازی با استفاده از ماسه‌های سیلیکاتی[۹] صورت می‌گیرد و قدمت آن به ماقبل تاریخ برمی‌گردد. امروزه از شکل بلورین سیلیسیوم به‌منزلۀ عامل سخت‌کننده[۱۰] و ضد اکسیدان[۱۱] در فولاد استفاده می‌کنند. همچنین، به‌علت خواص نیمه‌رسانایی[۱۲]اش پایۀ صنعت الکترونیک است و در ساخت تراشه‌های سیلیکنی[۱۳] برای ریزپردازنده‌ها[۱۴] کاربرد دارد. شیمی‌دان سوئدی، یونس برزلیوس[۱۵]، در ۱۸۲۳ این عنصر را جداسازی کرد. در ۱۸۱۷، شیمی‌دان اسکاتلندی، تامس تامسون[۱۶]، در مقایسه با عناصر کربن[۱۷] و بور[۱۸]، و به‌علت تشابه شیمیایی‌اش با این عناصر، آن را نام‌گذاری کرده بود.

 


  1. nonmetallic
  2. atomic number
  3. relative atomic mass
  4. amorphous
  5. silica
  6. silicon dioxide
  7. silicates
  8. quatrz
  9. silica sands
  10. hardening agent
  11. deoxidizing
  12. semiconductor
  13. silicon chips
  14. microprocessor
  15. Jons Berzelius
  16. Thomas Thomson
  17. carbon
  18. boron