طاق نصرت

طاق نُصرت (Triumphal arch)

بنایی یادبودی با یک یا چند گذرگاه طاقدار. اغلب در عرض خیابان برای گرامی‌داشت شاه یا سردار و یا بزرگداشت پیروزی نظامی ساخته می‌شد. ابداع‌کنندۀ آن احتمالاً رومیان بودند که آن را در سراسر امپراتوری خود می‌ساختند؛ نمونه‌هایی از طاق‌نصرت‌های این دوران در ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، آسیای صغیر، و افریقای شمالی برجای مانده‌اند. طاق نصرت رومی ابتدا فقط یک طاق داشت. همچون طاق نصرت تیتوس در رم (۸۱م). از قرن دوم به‌بعد یک طاق بزرگ با دو طاق کوچک در دو طرفش مرسوم شد. پایه‌های طاق متشکل بود از ستون‌هایی مزین به نقش‌برجستههایی مربوط به رویدادهای تجلیل‌شده. بالای آن اتاقکی قرار داشت که رویش کتیبۀ تقدیم‌نامه و یک کوادریگا، نقش ارابه‌ای چهاراسبه، حک شده بود. از طاق‌های رومیِ باقی‌مانده به طاق نصرت ترایانوس در بِنِوِنتوی ایتالیا (۱۱۴م)، طاق سِپتی‌میوس سِوِروس (۲۰۳م) و طاق نصرت کنستانتین (ح ۳۱۵م) در رم می‌توان اشاره کرد. در دوران جدید نیز طاق‌هایی برای بزرگداشت پیروزی‌های نظامی برافراشته‌اند. در پاریس پورت سن دنی و پورت ـ سَن مارتَن در عهد لوئی چهاردهم، و طاق نصرت‌های کاروسل و اتوال به فرمان ناپلئون اول، ساخته شدند. دروازۀ براندنبورگ در برلین، دروازۀ پیروزی در مونیخ، ماربل آرچ در لندن، و طاق واشینگتن در نیویورک از دیگر طاق‌های مشهورند.

 

---