عبدویی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عَبْدویی

از گویش‌های استان فارس که مردم روستای عبدویی واقع در بخش کوهمرۀ نودان و در 36 کیلومتری کازرون به آن سخن می‌گویند. این گویش به کازرونی نزدیک است و مصوت‌هایش همانند کازرونی‌ست تبدلات آوایی عبدویی به قرار زیر است: تبدیل /u/ به /i/ در setin «ستون»، xin «خون»، ri «رو/صورت». تغییر /b/ به /v/ در b?vizan «بادبزن» tevar «تبر»؛ تغییر /r/ به /l/ در telanjabi «ترنجبین»، xolfe «خُرفه»؛ حذف /h/ پایانی و میانی در r? «راه»، pa:li «پهلو»، pi «پیه»؛ حذف صامت -t پایانی در: bis «بیست»، pus «پوست»، das «دست»، divis «دویست»؛ تبدیل خوشۀ /st/ به /-s/ در pesun «پستان»، و در مواردی به /ss/ مانند: pesse «پسته»، xasse «خسته»؛ جابه‌جایی دو صامت میانی و پایانی به یکدیگر در torbe «توبره»، qolf «قُفل»، sorfe «سفره»؛ نشان تصغیر /ak/ در پایان است مانند -bilak «بیچله»، dasgirak «دستگیرۀ آشپزخانه»؛ نشانۀ جمع -all، -gal، -yu و -u است. مضاف و مضاف‌الیه و صفت و موصوف در عبدویی، مثل فارس است. اسم نکره و معرفه با جای تکیه روی مصوت مشخص می‌شود. نشانۀ مصدری -an [-dan، -tan] در پایان است: kejadan «انداختن»، پیشوند فعل va:- و ve- است: va:tejostan «یافتن». ضمایر منفصل شخصی عبارت‌اند از: evu/ove/eve/evi/te/ma. ضمیر انعکاس: xoy «خود».