فولکس واگن، شرکت
فولکْس واگِن، شرکت (Volkswagen AG)
تولیدکنندۀ اتومبیل در ولفسبورگ[۱]، آلمان. در ۱۹۳۸، با نظارت دولت نازی آلمان به‌وجود آمد؛ اما چون در جنگ جهانی دوم (۱۹۳۹ـ۱۹۴۵) تقریباً ویران شده بود، در پایان جنگ آن را بازسازی کردند و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهانی سازندۀ اتومبیل شد. این شرکت، موفقیت خود را مرهون تولید اتومبیل کوچکی با نام بیتل[۲] در دهۀ ۱۹۶۰ بود که پرفروش‌ترین اتومبیل جهان به‌شمار می‌آمد. فردیناند پورشه[۳]، مهندس آلمانی اتومبیل‌سازی، فولکس واگن را که معنای آن «اتومبیل مردمی» است، ابداع کرد. آدولف هیتلر ایدۀ او را پسندید. به فرمان هیتلر در ۱۹۳۷ شرکت تولید اتومبیل مردمی به‌منظور برنامه‌ریزی برای ساخت کارخانۀ اتومبیل‌سازی به‌وجود آمد. هیتلر، در مه ۱۹۳۸ طی مراسمی شخصاً سنگ بنای کارخانه را بنیاد گذارد. این کارخانه در دوران جنگ شدیداً آسیب دید. بعد از جنگ، نیروهای اشغالی انگلیس بر بازسازی کارخانه و تولید اولیۀ اتومبیل‌های فولکس واگن نظارت داشتند و در ۱۹۴۹ تأسیسات آن را در اختیار دولت آلمان قرار دادند. فولکس واگن در ۱۹۶۴ شرکت تولید اتومبیل آئودی[۴] را از دایملر ـ بنز[۵] خرید و بیتل پرفروش‌ترین اتومبیل جهان شد. اما در اوایل دهۀ ۱۹۷۰، با افت تقاضا برای این اتومبیل، کارخانه‌های آن در همۀ کشورها به‌جز مکزیک تعطیل شدند. تمرکز شرکت بر تولید اتومبیل‌های جدید به زیان مالی آن انجامید و شرکت در معرض ورشکستگی قرار گرفت؛ اما در اواخر دهۀ ۱۹۷۰ و اوایل دهۀ ۱۹۸۰، با عرضۀ اتومبیل‌های گلف[۶] و جتا[۷] به موفقیت بسیاری در بازارهای فروش اتومبیل دست یافت و در ۱۹۸۵ به مقام اولین تولیدکنندۀ اتومبیل در اروپا رسید. در دهۀ ۱۹۸۰، فولکس واگن سهام چندین شرکت بزرگ اتومبیل‌سازی در اروپا را خریداری کرد، ازجمله شرکت اسپانیایی سیت[۸] و یک سوم از سهام شرکت اشکودا[۹] متعلق به جمهوری چک. در دهۀ ۱۹۹۰، از فولکس واگن و چند شرکت دیگر آلمانی به‌سبب پرداخت‌نکردن غرامت به کارگرانی که به‌اجبار در دوران جنگ جهانی دوم در کارخانجات آن‌ها کار می‌کردند، شدیداً انتقاد شد. دادگاه‌های آلمان دولت و شرکت‌های آلمانی را ملزم به پرداخت غرامت ندانستند؛ با وجود این، فولکس واگن اولین شرکتی بود که در ۱۹۹۸ مبلغ ۱۲میلیون دلار برای پرداخت به این کارگران اختصاص داد. در همین سال (۱۹۹۸) فولکس واگن اتومبیل بیتل طرح جدید را به بازار عرضه کرد که با موفقیت بسیار روبه‌رو شد و شرکت انگلیسی سازندۀ اتومبیل‌های گران‌قیمت رولز رویس[۱۰] را خریداری کرد.