مالدیو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مالْدیوْ (Maldives)

مسجد سلطان محمد در ماله، پايتخت مالديو
مسجد سلطان محمد در ماله، پايتخت مالديو

موقعیت. جمهوری مالدیو، مجمع‌الجزایر وسیعی در اقیانوس هند است، و در ۶۴۵کیلومتری جنوب غربی سریلانکا قرار دارد. مساحت این کشور ۲۹۸ کیلومتر مربع و پایتخت آن ماله است.

سیمای طبیعی. کشور جزیرۀ مالدیو مجموعه‌ای متشکل از حدود ۱,۲۰۰ جزیره و جزیرک[۱] پست و نیز مرجابسنگ‌هایی[۲] با ارتفاع حدود سه متر است. از میان جزایر مزبور، که به ۲۶ گروه آتول[۳] و آب‌سنگ تقسیم می‌شوند، ۱۹۹ جزیرۀ آن مسکونی است. برخی از جزایر مزبور قلل آتشفشان‌های خاموش و مغروقی‌اند که پیرامون آن‌ها را حلقه‌هایی از مرجابسنگ فراگرفته است. این آب‌سنگ‌ها، مرداب‌هایی را دربر می‌گیرند که قلۀ آتشفشان یا بدنۀ اصلی جزیره در میان آن‌ها قرار دارد. جزیره‌های مزبور معمولاً پوشیده از نخلستان و کشتزارهای موز و نارگیل‌اند و پیرامونشان را یک ساحل ماسه‌ای سفیدرنگ محدود کرد و حد فاصل آن تا حلقۀ بیرونی را مردابی از آب زلال پوشانیده و چشم‌اندازهای بس زیبایی پدید آورده است. درازای مجمع‌الجزایر مالدیو در جنوب از خط استوا شروع می‌شود و رو به شمال تا ۷۶۵ کیلومتر ادامه می‌یابد. مهم‌ترین و عمده‌ترین جزیرۀ این مجموعه ماله نام دارد. که پایتخت کشور در آن واقع است جزیرۀ ماله، در مرکز مجموعه قرار دارد و از دو گروه مالۀ شمالی، با ابعاد ۳۷×۵۱ کیلومتر، و مالۀ جنوبی، با ابعاد ۱۹×۳۲ کیلومتر، تشکیل شده است. علاوه بر آب‌سنگ‌ ماله، آب‌سنگ‌های آدو[۴]، (شهر گان[۵] در آن واقع است) نیلاندو[۶]، مولاکو[۷]، آری[۸]، مالوسمادولو[۹]، و تیلادوماتی[۱۰] نیز از دیگر آب‌سنگ‌های این کشور به‌شمار می‌آیند. اقلیم جزایر مالدیو بسیار گرم و مرطوب است و تحت تأثیر پدیدۀ مونسون[۱۱] قرار دارد. میانگین دما در شهر ماله ۲۷ درجۀ سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱,۵۰۰ میلی‌متر است.

اقتصاد. توریسم در اقتصاد مالدیو نقش بسیار ارزنده‌ای دارد. کشاورزی آن بسیار محدود و ناچیز است و جز تأمین قوت لایموت مردم نقش دیگری ندارد. ارزن، کاساوا، سیب‌زمینی هندی، و نارگیل مهم‌ترین فرآورده‌های کشاورزی این کشورند. ماهی‌گیری، به‌ویژه صید گونه‌ای ماهی تون که به بونیتو معروف است، و نیز کارهای دستی مانند قلاب‌بافی و تولید پوشاک و حصیربافی ازجمله فعالیت‌های صنعتی و هنری این کشور به‌شمار می‌آیند. واردات مالدیو، که به اقلام حیاتی منحصر است، عمدتاً از هند تأمین می‌شود و برنج، دارو، مصنوعات ضروری و سوخت مهم‌ترین آن‌ها به حساب می‌آیند. حمل و نقل در این کشور از راه دریا صورت می‌گیرد و خطوط هوایی آن در حال توسعه و ترقی است. بونیتو، ماهی مخصوص مالدیو، یکی از مهم‌ترین اقلام صادراتی مالدیو است و عمدتاً به تایلند، سنگاپور، سریلانکا، ژاپن و بعضی کشورهای اروپایی صادر می‌شود.

حکومت و سیاست. نوع حکومت کشور مالدیو جمهوری با یک مجلس قانون‌گذاری است. مجلس ملی این کشور از ۴۸ نماینده تشکیل می‌شود که ۴۰ نفر از آنان منتخب مردم‌اند و ۸ نفرشان را رئیس‌جمهور منصوب می‌کند. مدت نمایندگی مجلس ملی پنج سال است و رئیس‌جمهور را نمایندگان مجلس برای یک دورۀ پنج‌ساله انتخاب می‌کنند.

مردم و تاریخ. جمعیت مالدیو حدود ۳۱۷,۲۸۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۰۶۴.۶ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۷ درصد است و اکثریت جمعیت آن را سینهالی[۱۲]ها و دراویدی[۱۳]ها تشکیل می‌دهند و همۀ آنان از آیین اسلام پیروی‌ می‌کنند. حدود ۶۵ درصد از مردم آن در روستا به‌سر می‌برند و زبان رسمی آنان دیوِهی[۱۴] است. میانگین امید به زندگی مردم مالدیو ۶۸ سال است و ۹۶ درصد از بزرگ‌سالان این کشور باسوادند. خویشاوندی‌زبان‌های دیوهی (زبان رسمی مالدیو) با زبان‌ سینهالی این فرض را مطرح می‌کند که ماهی‌گیران هندی و سریلانکایی جزایر مالدیو را طی سال‌های ۵۰۰پ‌م تا ۵۰۰م مسکون کرده‌اند. اعراب مسلمان در قرن ۱۲م به این سرزمین وارد شدند و به اشاعۀ آیین اسلام پرداختند. پرتغالی‌ها در قرن ۱۶ جزایر مالدیو را تصرف کردند و مدتی بعد هلندی‌ها جانشین آنان شدند و آن‌جا را به سلطان‌نشین تحت‌الحمایۀ خویش مبدل کردند. انگلیسی‌ها در ۱۷۹۶ به میدان رقابت با هلند پانهادند و پس از بیرون راندن هلندی‌ها آن‌جا را تحت‌الحمایۀ خود قرار دادند و به نظارت و کنترل راه‌های دریایی جبل‌الطارق، سوئز، و عدن به هندوستان و خاور دور پرداختند. مردم مالدیو طی سال‌های ۱۹۵۲ و ۱۹۵۹ علیه انگلیسی‌ها سر به شورش برداشتند و هر دو بار سرکوب شدند. انگلیسی‌ها در دهۀ ۱۹۶۰ به‌سبب مواجهه با دشواری‌های مالی، پایگاه‌های خود را در شرق سوئز برچیدند و دفاع از جزایر مالدیو را به دولت امریکا واگذار کردند. انقلابیون مالدیو از این فرصت استفاده کردند و در ۱۹۶۵ استقلال خود را رسماً اعلام داشتند که بلافاصله از سوی سازمان ملل متحد پذیرفته شد و براساس نتایج همه‌پرسیِ ۱۹۶۸ نظام جمهوری برای ادارۀ این کشور انتخاب گردید.

 


  1. Islet
  2. coral reef
  3. atoll
  4. Addo
  5. Gan
  6. Nilandu
  7. Mulaku
  8. Ari
  9. Malosmadulu
  10. Tiladummati
  11. monsoon
  12. Sinhalese
  13. Dravidian
  14. Divehi