محمد خوارزمشاه ( ـ۶۱۷ق)
محمد خوارزمشاه ( ـ۶۱۷ق)
| محمد خوارزمشاه | |
|---|---|
| درگذشت | ۶۱۷ق |
| محل زندگی | ایران |
| ملیت | ترک |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| لقب | قطب الدین، علاءالدین |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | علاءالدین تکش (پدر) |
(ملقب به قطب‌الدین؛ علاءالدین) پادشاه ایران (۵۹۶ـ۶۱۷ق)، از سلسلۀ خوارزمشاهیان، پسر دوم علاءالدین تکش. بعد از مرگ پدر جانشین وی شد. قدرت خوارزمشاهیان در زمان وی به‌اوج رسید تا آن‌جا که وی را «اسکندر ثانی» خواندند. سلطان‌محمد نخست سلسله قراخانیان (ایلک‌خانان) و سپس غوریان را برانداخت و شهرهای بامیان، هرات و غزنه را تصرف کرد. سلطان‌محمد خوارزمشاه به فتوای جمعی از علمای ماوراءالنهر، نام ناصر، خلیفۀ عباسی، را از خطبه انداخت و با سیدعلاءالملک تَرمذی به‌عنوان خلیفه بیعت کرد و در ۶۱۴ق با قوایی از راه همدان عازم بغداد شد، لیکن به‌سبب سرمای سخت زمستان، ناچار به خراسان بازگشت. در ۶۱۶ق چنگیزخان به بهانه قتل تجار مغولی، خوارزم و خراسان را تصرف کرد. سلطان محمد به‌‌جای مقاومت، به جزیره آبسکون واقع در نزدیکی دریای خزر گریخت و در همان‌جا درگذشت.