ناگا
ناگا (Naga)
اقوام مختلفی از ساکنان ارتفاعات نزدیک به مرز هند و میانمار (برمه) با جمعیتی نزدیک به ۸۰۰هزار نفر. این اقوام نام واحد و مشترک ندارند و در بین آن‌ها عمده‌ترین گروه‌ها عبارت‌اند از آئو[۱]، کونیاک[۲]، سانگتام[۳]، لهوتا[۴]، سِما[۵]، رِنگما[۶]، چانگ[۷] و آنگامی[۸]. این مردمان از طریق کشاورزی، شکار و ماهی‌گیری معیشت خود را تأمین می‌کنند و غذای اصلی آنان برنج است. برخی از این گروه‌ها به مساوات معتقدند و برخی دیگر در درون خود به قشرهای اشراف و عوام تقسیم می‌شوند. زبانشان به خانوادۀ زبانی چینی ـ تبتی[۹] تعلق دارد. اکثر آنان در ایالت هندی ناگلند۱[۱۰] زندگی می‌کنند که در ۱۹۶۱ تأسیس شد، اما در مناطقی همچون آروناچال پرادش[۱۱] و منطقۀ شمالی کچار[۱۲] نیز گروه‌هایی از آن‌ها دیده می‌شود. بسیاری از گروه‌های ساکن در ارتفاعات کشاورزی نوبت‌کار[۱۳] دارند، اما آنگامی‌ها در زمین‌های پلکانی برنج‌کاری نیز دارند. در میان‌آنگامی‌‌ها، اعتبار اجتماعی از طریق برپا‌کردن استوانه‌های سنگی و برگزاری جشن‌هایی به‌دست می‌آید که عمیقاً با باورهای سنتی پیوند دارند. مُبلّغان مذهبی مسیحی، به‌ویژه مُبلغان باپتیست امریکایی، در ناگالند بسیار فعال بوده‌اند. سازمان سیاسی سنتی در بین ناگاها شکل‌های بسیار متنوعی دارد. مثلاً، رهبری در بین کونیاک‌ها موروثی بود؛ درحالی که آئوها به گروه‌های سنی، امکان اِعمال قدرت را در طول مدت معیّن چندساله‌ای می‌دادند. روستاها میان خود اتحادیه‌هایی ایجاد می‌کردند و افرادی را که خارج از چنین اتحادیه‌هایی قرار می‌گرفتند بیگانه تلقی می‌کردند و گردن‌زدن آن‌ها را مشروع می‌دانستند.