نیکون
نیکون (۱۶۰۵ـ۱۶۸۱)(Nikon)
روحانی روسی، بطرک مسکو و همۀ روسیه (۱۶۵۲ـ۱۶۶۰). از برجسته‌ترین شخصیت‌های تاریخ کلیسای ارتُدوکس روسیه بود. به لطف دوستی‌اش با تزار آلکسیس[۱]، روحانیت را بر سیاست فائق گرداند و در مقام بطرک مدعی حق نظارت بر همۀ امور امپراتوری و خواستار اطاعت تزار شد. از سوی دیگر، عامل اصلی بحرانی بود که کلیسای مسیحی روسیه را در قرن ۱۷ به دو نیم کرد. در ۱۶۵۴ دستور تجدیدنظر در متن کتب ادعیه را برای تقریب آن به متون یونانی صادر کرد و موجب انشعاب معترضان، مشهور به کهن‌باوران[۲]، شد. تزار از رفتار مستبدانۀ او به تنگ آمد و در ۱۶۶۰ برکنارش کرد. سال‌ها در تبعید به‌سر برد، تا تزار فیودور سوم[۳] او را به مسکو بازخواند، ولی در راه مسکو درگذشت.