پاپیروس
پاپیروس (papyrus)
گیاهی آبزی (سایپروس پاپیروس) که، در سطحی وسیع، در ساحل رود نیل می‌روید. در مصر باستان، ساقۀ آن را برای ساختن بادبان کشتی، حصیر و طناب و از مغز آن برای تهیۀ نوعی کاغذ استفاده می‌کردند. بدین ترتیب که، هستۀ مرکزی ساقۀ گیاه را، به‌صورت نوار، می‌بریدند. سپس این نوارها را در کنار هم می‌چیدند (در حکم تار) و آن‌گاه نوارهایی را، به‌طور عرضی، روی نوارهای قبلی قرار می‌دادند (در حکم پود). این نوارها را، در حالی که مرطوب بودند، زیر فشار قرار می‌دادند تا خشک شود. در مرحلۀ بعد، با نوعی چسب گیاهی سطح این ورقه را به‌دنبال هم می‌چسباندند تا طوماری به‌دست آید. از این طومار برای نوشتن کتاب و مکاتبات و اسناد حقوقی استفاده می‌شد. استفاده از پاپیروس در امپراتوری روم نیز بسیار متداول بود. در قرن‌های ۱ و ۲ق، پس از آشنایی مسلمانان با شیوۀ کاغذسازی چینی‌ها و رواج آن، از اهمیت پاپیروس کاسته شد. در ایران و سایر کشورهای عهد باستان، نوشتن بر روی پوست، چوب، و پارشمن بیشتر متداول بود. استفادۀ از پاپیروس، به‌طور نامنظم، تا قرن ۱۲م در اروپا ادامه داشت. امروزه، گیاه پاپیروس به‌صورت حوضچه‌های تزئینی در مناطق گرم یا گلخانه‌ها پرورش می‌یابد.