گاهنبار

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گاهَنْبار

(یا: گَهَنبار) نام شش‌ جشن‌ بزرگ‌ زَردُشتیان.‌ هر یک از این جشن‌ها پنج‌ روز به‌ طول‌ می‌کشد. آخرین‌ روز جشن‌ مهم‌ترین‌ روز آن‌ است‌ و چهار روز نخست‌ بیشتر ویژۀ‌ مقدمات‌ جشن‌ است‌. در باور پیروان‌ آیین‌ زَردُشت‌، اَهورامَزدا جهان‌ را در ۳۶۵ روز و در شش گاهنبار آفریده‌ است‌. در نخستین‌ گاهنبار (مَدیوزَرِم‌ = میان‌ بهار)، در روز دی‌ به‌ مهر، از اُردیبِهِشت‌ ماه‌، آسمان‌ آفریده‌ شد. در گاهنبار دوم‌ (مَدیوشَم‌ = میان‌ تابستان‌)، یعنی‌ ۶۰ روز بعد، در روز دی‌ به‌ مهر، از تیر ماه‌ آب‌ آفریده‌ شد. ۷۵ روز بعد، در گاهنبار سوم‌ (پَدیشه‌ = گردآوری‌ غله‌)، در روز اَنیران‌، از شهریور ماه‌، زمین‌ شکل‌ گرفت‌. ۳۰ روز بعد، در چهارمین‌ گاهنبار (اَیاسریم‌ = بازگشت‌ به‌ خانه‌)، در انیران‌ روز، از مهر ماه‌، گیاه‌ رویید. هشت روز بعد، در گاهنبار پنجم‌ (مَدیاریم‌ = میان‌ سال‌)، در بَهرام‌ روز، از دی‌ ماه‌، جانوران‌ آفریده‌ شدند و سرانجام‌ ۷۵ روز بعد، در ششمین‌ گاهنبار (هَمَسپَهمَدیم‌ = حرکت‌ همۀ‌ سپاه‌)، در واپسین‌ روز کبیسۀ‌ سال‌، آفرینش‌ انسان‌ انجام‌ گرفت‌. آخرین‌ گاهنبار ویژۀ‌ فَروَهرهای‌ در گذشتگان‌ است‌ که‌ در پایان‌ و آغاز سال‌ نو به‌ خانه‌های‌ زمینی‌ خود سرمی‌کشند. از همین‌ رو‌ست‌ که‌ در این‌ گاهنبار در خانه‌ها آتش‌ برپا می‌کنند و دود راه‌ می‌اندازند تا فروهرها، با دیدن‌ دود، دودمان‌ خود را بازشناسند.