گل
گل (flower)
واحد تولیدمثلی گیاه نهاندانه[۱] یا گیاه گلدار[۲]. معمولاً از چهار حلقه برگهای[۳] تغییرشکلیافته تشکیل میشود: کاسبرگ[۴]، گلبرگ[۵]، پرچم[۶]، و برچه[۷]. این اجزا روی محوری مرکزی (نهنج[۸]) قرار میگیرند. تنوع بسیار در اندازه، رنگ، تعداد، و آرایش این اجزا با روش گردهافشانی[۹] ارتباط نزدیک دارد. گلهای سازشیافته برای گردهافشانی با باد معمولاً دارای گلبرگها و کاسبرگهای تحلیلرفته یا فاقد این اجزایند و کلالههای[۱۰] پرمانندی دارند که بهمنظور به دامانداختن گردههای منتقلشده با باد بهسمت بیرون گل آویزان شدهاند. بهعکس، گلبرگهای گلهایی که با حشرات گردهافشانی میشوند، معمولاً بسیار مشخص و رنگیناند.
ساختار. کاسبرگها و گلبرگها بهترتیب کاسۀ گل[۱۱] و جام گل[۱۲]، و این دو با یکدیگر گلپوش[۱۳] را تشکیل میدهند که وظیفۀ آن حفاظت از اجزای گل و جلب موجودات گردهافشان است. پرچم[۱۴] در میان گلبرگها قرار دارد. هر پرچم پایهای آویخته دارد که در انتها دارای میله[۱۵]های حاوی دانۀ گرده است. به مجموعۀ پرچمهای گل نافه گل[۱۶] (اندام نر[۱۷]) میگویند. حلقۀ درونی گل شامل برچههاست که هریک متشکل از یک تخمدان حاوی تخمک[۱۸] و یک کلاله در انتهای پایهای نازک (خامه[۱۹]) است. به مجموعۀ برچهها مادگی[۲۰] (اندام ماده[۲۱]) میگویند.
انواع گل. گلها از نظر اندازه بسیار متنوعاند. ممکن است مانند عدسک آبی[۲۲] آنقدر کوچک باشند که با چشم غیر مسلح بهسختی دیده شوند یا مانند گلهای غولپیکر رافلزیای مالزیایی[۲۳] آنقدر بزرگ باشند که قطر تنه آنها به یک متر برسد. گل ممکن است روی گلآذین[۲۴] بهصورت منفرد یا مجتمع قرار داشته باشد. به پایۀ گلآذین پایک[۲۵]، و به پایۀ گل منفرد دُمگل[۲۶] میگویند. گلی که هر دوی اندامهای تولیدمثلی نر و ماده را داشته باشد نر ـ ماده (هرمافرودیت)[۲۷] است. اگر اندامهای نر و ماده روی یک گیاه، اما بهصورت مجزا قرار داشته باشند، آن گیاه را یک پایه[۲۸] مینامند و اگر اندامهای نر روی یک گیاه و اندام ماده روی گیاه (پایۀ) دیگر قرار داشته باشند، آن گیاه دوپایه[۲۹] نامیده میشود.
- ↑ angiosperm
- ↑ flowering plant
- ↑ whorls
- ↑ sepal
- ↑ petal
- ↑ stamen
- ↑ carpel
- ↑ receptacle
- ↑ pollination
- ↑ stigmas
- ↑ calyx
- ↑ corolla
- ↑ perianth
- ↑ stamen
- ↑ filament
- ↑ androecium
- ↑ male organs
- ↑ ovules
- ↑ style
- ↑ gynoecium
- ↑ female organs
- ↑ duck weed
- ↑ malaysia rafflesia
- ↑ inflorescences
- ↑ peduncle
- ↑ pedicel
- ↑ hermaphrodite
- ↑ monoecious
- ↑ dioecious