دارالتبلیغ اسلامی
دارُالتّبلیغ اسلامی
مؤسسه‌ای آموزشی ـ تبلیغی اسلامی در حوزۀ علمیۀ قم، پایه‌گذاری‌شده در ۱۳۴۴ش توسط آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری و با همکاری تنی چند از روحانیان در قم. این مؤسسه در راستای اندیشه‌های آیت‌الله بروجردی که قصد داشت اصلاحات و تحولاتی در نظام آموزشی و فرهنگی حوزه‌های علمیه پدید آورد، پی‌ریزی شد. در دورۀ اول ۱۲۵ و در دورۀ دوم ۱۴۵ تن تحصیل در آن را آغاز کردند و برخلاف مدارس علمیۀ آن زمان، دروسی چون عقاید، نهج‌البلاغه، تراجم علمای اسلام، فن نویسندگی، فن خطابه، تاریخ اسلام، ادبیات فارسی و تفسیر قرآن در زمرۀ مواد درسی طلاب و دانشجویان قرار گرفت. با این حال، دارالتبلیغ آماج انتقادات چند گروه قرار گرفت که ازجملۀ آن‌ها طرفداران نظام قدیم حوزوی، طلاب انقلابی و طرفدار مبارزۀ سیاسی با رژیم پهلوی بودند. برخی نیز آن را متهم کردند که رژیم پهلوی با تقویت نهادی همچون دارالتبلیغ اسلامی قصد نفوذ در حوزه و ایجاد دانشگاهی به سبک جدید برای ازبین‌بردن حوزه‌های علمیه را دارد. در هر حال، دارالتبلیغ اسلامی از همان آغاز با چالش‌های سیاسی گسترده‌ای درگیر بود ولی به‌رغم این درگیری‌ها، توانست باب تازه‌ای را به لحاظ فرهنگی در قم بگشاید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مؤسسۀ دارالتبلیغ و سرنوشت آیت‌الله شریعتمداری به حزب جمهوری خلق مسلمان گره خورد و در ۱۳۵۸ با تنازع و درگیری شدیدی که میان این حزب و طرفداران جمهوری اسلامی درگرفت، مجبور به انزوا و کناره‌گیری شد. در ۱۳۵۹ سازمان دارالتبلیغ اسلامی تعطیل و محل و امکانات آن به دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم واگذار شد. از عمده‌ترین فعالیت‌ها و اثرات فرهنگی دارالتبلیغ اسلامی می‌توان به تحول در دروس قدیم اسلامی، ایجاد سازماندهی جدید آموزشی، انتشار مجلات و نشریات و کتب بسیار به زبان فارسی، ایجاد محل و مرکزی برای آموزش طلاب خارجی، تدریس علوم اسلامی برای زنان طلبه، ارتباط با دانشگاه‌های اسلامی معتبر در کشورهای دیگر و ایجاد جلسات سخنرانی عمومی اشاره کرد، اما در زمینۀ مبارزۀ سیاسی یا نقد شرایط رژیم گذشته فعالیتی نداشت.