باغ گلشن (تهران)
باغ گلشن (تهران)
فضای سبز داخل ارک تهران در دورۀ ناصری. در ۱۲۸۱ق در مکانی که پیش از آن میدان توپخانه نام داشت و پس از آن میدان ارک نام گرفت، احداث شد. باغ گلشن استخری بزرگ به شکل هشت‌ضلعی داشت و سراسر محوطۀ آن را جز راهی که برای رفت‌وآمد کالسکه و درشکه سنگ‌فرش کرده بودند، باغچه‌های گل و درختان سرو و کاج و میوه پر کرده بود که با ستون‌های سنگی و نرده‌های چوبی محفوظ شده بودند. در غرب باغ صندوقی با نام «صندوق عدالت» نصب شده بود که مردم عریضه‌های خود را در آن می‌انداختند و ناصرالدین‌شاه هفته‌ای یک‌بار به آن‌ها رسیدگی می‌کرد. در شرق آن گلخانه‌ای بزرگ بود و در جنوب ساختمانی که نقاره‌چی‌ها در بالای آن نقاره می‌زدند و به نقاره‌خانه مشهور شده بود. در قسمت‌های دیگر نیز عمارت‌های تلگراف‌خانه و دفترخانه بود. روبه‌روی نقاره‌خانه و بالای استخر توپ مروارید قرار داشت. باغ گلشن رفته‌رفته به گردشگاهی عمومی تبدیل شد و ناصرالدین‌شاه پس از سفر سوم خود به فرنگ در ۱۳۰۶ق، مراسم سالانه آش‌پزان را، که بسیار مفصّل و با حضور همۀ درباریان و بزرگان و اهل حرم در ییلاق شهرستانک برگزار می‌کرد، به‌اختصار در باغ گلشن ترتیب داد. در محل باغ گلشن بعدها میدان ارک بنا شد.