بعقوبه
بَعْقوبه
(یا: بعقوبا) شهری بسیار قدیمی در عراق، کنار رود دیاله، با ۱۶۵هزار نفر جمعیت (۱۹۹۱). در ناحیه‌ای حاصل‌خیز و نزدیک خطوط راه‌آهن در ۵۱کیلومتری شمال شرقی بغداد واقع شده است. رود سیروان، که از کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد، پس از ورود به خاک عراق به نام دیاله، از استان دیاله و مرکز آن، بعقوبه، می‌گذرد. بعقوبه را نخلستان‌ها و باغ‌های مرکبات فراوانی دربرگرفته است. این شهر به‌سبب موقعیت مناسب مواصلاتی، بازار مرکزی محصولات کشاورزی و دامداری است. نام بعقوبه از واژۀ آرامی به‌معنای «خانۀ یعقوب» گرفته شده است. شهر مذکور در منطقه‌ای مسکونی از ادوار پیش از اسلام واقع شده و سابقاً تحت حکومت خلفای اسلامی بود. پیدایش آن در کتیبه‌های عصر حجر قرن ۹پ‌م آمده است. این شهر بر سر راه خراسان ـ بغداد قرار داشته و بخشی از جادۀ ابریشم محسوب می‌شده است. در دورۀ خلفای عباسی رونق فراوانی داشت و خرما و باغ‌های میوه آن معروف و اراضی اطراف آن حاصل‌خیز و پرجمعیت بود. در دورۀ عثمانیان، ادارات و مؤسسات مهمی در بعقوبه ایجاد شد و مسجد جامع و نخلستان‌های بزرگ در اطراف آن پدید آمد. شهر بعقوبه امروز آباد و پررونق است و راه‌آهن بغداد ـ اربیل از آن می‌گذرد.