بوذرجمهری، خیابان
بوذرجمهری، خیابان
خیابانی در تهران، حد فاصل خیابان‌های سیروس و حافظ در تهران. قسمتی از آن تا اواسط دورۀ ناصرالدین‌شاه قاجار خندق جنوبی دور محوطۀ ارک بود و از آن‌جا که یک پل چوبی، بخش جنوبی ارک و دروازۀ نقاره‌خانه را به آن متصل می‌کرد، به گذر تخته پل نیز شهرت داشت. با ساختن انبار لباس سربازان و فرّاشان در نزدیکی آن، به خیابان جباخانه شهرت یافت؛ دروازۀ ارک یا دروازۀ نقاره‌خانه در شمال آن بود. اولین بلدیه (شهرداری) تهران در ۱۳۲۸ق در خیابان جباخانه برپا شد. یکی از خطوط تراموایی اسبی و یکی از قهوه‌خانه‌های معروف تهران که قنبر، غلام سیاه دربار، دایر کرده بود و پاتوق غلام سیاه‌ها بود، در خیابان جباخانه بود. خانه و گذر مستوفی از مکان‌های مهم آن بود. در دورۀ رضاشاه پهلوی خیابان پهن و طویلی در آن‌جا احداث شد که به‌نام شهردار وقت تهران، سرتیپ کریم بوذرجمهری، نام‌گذاری شد. با تعریض خیابان قهوه‌خانۀ معروف قنبر، بازار گلوبندک که دهانۀ آن در خیابان جباخانه بود، زندان دورۀ قاجار یا انبار شاهی، تکیۀ دولت که در جنوبی‌اش به خیابان جباخانه باز می‌شد، سقاخانۀ نوروزخان، قسمتی از بازار مسگرها، بازار مرغ‌فروش‌ها، بازار عطر‌فروش‌ها، بازارچۀ مسجد حوض و مدرسۀ دارالشفا از‌بین رفتند. خیابان بوذرجمهری بعدها تا شاهپور امتداد یافت. رفته‌رفته سراهای جدید جای بازارهای قدیمی را گرفتند. بازار بزازها هنوز در جنوب خیابان بوذرجمهری باقی است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، خیابان پانزده خرداد نامیده شد و یکی از ایستگاه‌های مترو تهران در آن‌جا قرار دارد.