ترکیب (منطق)
ترکیب (منطق)
(در لغت به معنی به‌هم پیوستن و آمیختن) در منطق، بیانگر دو معناست: ۱. تألیف: یعنی به‌هم پیوستن واژه‌ها یا ترکیب الفاظ به گونه‌ای که مجموعه‌ای یگانه پدید آید و معنایی تازه به‌دست دهد؛ ۲. عامل مغالطه: بدین معنی که ترکیب، یا نفس ترکیب سبب مغالطه می‌شود و آن چنان است که پیوند واژه‌ها در یک جمله به گونه‌ای است که جمله، مبهم و مغالطه‌آفرین می‌شود. از این معنی، اصطلاحاً به ممارات تعبیر می‌شود. ترکیب سه قسم است: ۱. خبری؛ ترکیبی است محتمل صدق و کذب، حاکی از امر و نهی و تحسین و تعجب مثل «جهان حادث است»؛ ۲. انشایی؛ ترکیبی است که متحمل صدق و کذب نیست، مثل تمام جمله‌های انشایی: بیا، مرو، «این گل چه زیباست»؛ ۳. تقییدی؛ شامل ترکیب‌های اضافی (مضاف‌ومضافٌ‌الیه) است، مثل «کتاب احمد» و ترکیب‌های وصفی (صفت و موصوف) مثل «کتاب سودمند».