تجدید مطلع

تَجدید مَطلع

در اصطلاح بدیع، آوردن مطلع دیگری در ادامۀ قصیده‌ای با همان حرف رَوی و وزن و قافیۀ آن قصیده، یا، به بیان دیگر، آوردن چند قصیدۀ پیاپی که همگی در وزن و قافیه و حرف رَوی مشابه باشند. تجدید مطلع بیشتر برای آن است که بخواهند از مطلبی به مطلب دیگر انتقال کنند، خواه از تغزل به مدح باشد، یا از مدح به تغزل. نمونه‌ای از آن قصیدۀ سعدی است که با این بیت آغاز می‌شود: به هیچ یار مده خاطر و به هیچ دیار/که برّ و بَحر فراخ است و آدمی بسیار، و پس از حدود ۵۰ بیت در موعظه و پند تجدید مطلع کرده و این بیت را آورده است: کجا همی رود آن شاهد شکر گفتار/چرا همی نکند بر دو چشم من رفتار، که این بخش حدود ۴۰ بیت است و همه در مدح و تشبیب و تخلص و شریطه. در تجدید مطلع تساوی بخش‌ها لازم نیست و تجدید مطلع بیش از سه ـ چهار بار اتفاق نیفتاده است.