خواستگاری
خواستگاری
مجموعۀ آداب و اعمال ازدواج پیش از برگزاری آداب و مراسم عَقدکُنان. در گذشته خواستگاری را به یاری زنان دلّال، بزازان دوره‌گرد، زنان دلاک و جز آن‌ها انجام می‌دادند. میانجی‌ها پس از جلب موافقت خانوادۀ دختر، روزی را برای خواستگاری تعیین می‌کردند. در مجلس خواستگاری داماد حضور نداشت. گروهی از زنان خانوادۀ داماد، مادر و خواهرها و زنان برادرها و جز آن‌ها، به خواستگاری می‌رفتند و اگر آن‌ها دختر را پسند می‌کردند چند بار دیگر نیز دسته‌به‌دسته به دیدن او می‌رفتند. در پسندکردن عروس به نکاتی ازجمله اصالت و نجابت، خانه‌داری، سن و سال، زیبایی و عامی یا سید بودن دختر توجه می‌شد و برای هر یک از این موارد آزمایش‌های مخصوصی به‌کار می‌رفت، مثلاً برای آزمودن خانه‌داری، جلسه‌ای ترتیب می‌دادند و مقداری سبزی برای خردکردن تهیه می‌کردند و سبزی پاک‌کردن عروس آینده را زیر نظر می‌گرفتند. داماد حق دیدن دختر را پیش از شب زفاف نداشت، اما عروس می‌توانست با حُقه‌ای داماد را ببیند و برانداز کند؛ مثلاً بدین صورت که با مادر خود به در مغازۀ داماد رفته از پشت چادر او را ببیند. پس از آزمون‌ها و تَرَدُدهای فراوان، سرانجام روزی پدر داماد برای پدر عروس آینده پیغامی می‌فرستاد و روزی را برای خرج‌بُری تعیین می‌کردند. در خواستگاری‌های امروزی این‌گونه رسوم و ریزه‌کاری‌ها تقریباً از رواج افتاده است. داماد آینده می‌تواند در مجلس نخست حضور داشته باشد و دختر و پسر حق آن را یافته‌اند که پیش از رسمی‌تر شدن خواستگاری قدری در خلوت با هم گفت‌وگو کنند و با خلقیات و روحیات هم آشنا شوند.