فرهنگ رشیدی
فرهنگ رَشیدی
از عبدالرشید بن عبدالغفور حسین مدنی، واژه‌نامه‌ای به فارسی تألیف در ۱۰۶۴ق در هند. کتاب وقتی تألیف شد که شاه‌جهان در زندان پسرش، اورنگ زیب عالم‌گیر، بود، و از این جهت مؤلف نام هیچ‌یک از شاهان وقت را نبرد و این کتاب به نام مؤلفش شهرت یافت. این در حالی است که مؤلف در اثر دیگرش که لغت‌نامۀ عربی به فارسی است، و پیش از فرهنگ رشیدی تألیف کرده، از شاه‌جهان ستایش کرده و کتاب خود را منتخب‌اللغة شاه‌جهانی نامیده است. فرهنگ رشیدی، با حدود ۹هزار لغت، براساس فرهنگ جهانگیری و مجمع‌الفرس سروری تدوین شده، اگرچه رشیدی علت تألیف اثر خود را ناقص‌بودن و روشمند‌نبودن فرهنگ جهانگیری و فرهنگ سروری ذکر کرده است. در واقع، فرهنگ رشیدی خلاصۀ فرهنگ جهانگیری است با بعضی تغییرات و افزودن پاره‌ای لغات. تنظیم فرهنگ رشیدی به‌ترتیب تهجی حرف‌های اول و دوم لغات است. این اثر را می‌توان در زمرۀ نخستین فرهنگ‌های انتقادی فارسی قرار داد. شاردن، جهانگرد فرانسوی، براساس مقدمۀ این کتاب نخستین دستور زبان فارسی را تدوین کرد که در اروپا منتشر شد. انجمن آسیایی کلکته این کتاب را به تصحیح مولوی ابوطاهر ذوالفقار علی مرشدآبادی و مولوی عزالدین در دو جلد (جلد یکم ۱۸۷۲، جلد دوم ۱۸۷۵) منتشر کرد. در تهران نیز این کتاب به تصحیح محمدعباس به‌چاپ رسید (۱۳۳۷ـ ۱۳۳۸ش).