همزه

هَمزه

از نشانه‌های خط عربی و فارسی که به‌صورت «ء» می‌آید. همزه هرچند جزء تعداد الفبا به حساب نمی‌آید، اما در کلمات دخیل از عربی و گاهی غیرعربی به‌کار می‌رود. همزه از نظر آوایی همانند حروف «ع= ‘» نمایندۀ صامت چاکنایی ـ انفجاری است و فارسی‌زبانان تفاوتی در تلفظ این دو حرف نمی‌گذارند. همزه غالباً بر روی حرفی دیگر (کرسیِ همزه) می‌نشیند. همزه در آغاز، روی کرسیِ دندانه می‌آید. مثل ئیدروژن، و در وسط، روی کرسیِ الف، مثل تأکید، تأخیر، و روی کرسی «و» مثل مؤسس، مؤمن و روی کرسی دندانه مثل توطئه، ایدئالیسم، سیئات و در پایان کلمات، روی کرسی الف، مثل منشأ، ملأ، ملجأ، و روی کرسی «و» مثل لؤلؤ، تلألؤ می‌آید و به شکل جدا و بدون کرسی، مثل ماء، سوء، شیء.