وام در ازای طبیعت
وام در اِزای طبیعت (debt-for-nature swap)
موافقت‌نامه‌ای که بنابر آن، بخشی از بدهی‌های یک کشور در مقابل تعهد آن کشور به اجرای برنامه‌هایی در راه محافظت از محیط زیست مستهلک می‌شود. گروه‌های هوادار محیط زیست در دهۀ ۱۹۸۰ ضمن تلاش برای تعدیل معضل بدهی کشورهای فقیر و نیز ارتقای فعالیت‌های محافظت از طبیعت طرح وام در ازای طبیعت را پیشنهاد کردند. قسمت اعظم وام در ازای طبیعت بر اختصاص مناطقی، به‌خصوص در جنگل‌های استوایی، برای حفاظت تخصیص یافته است و بنیادهای غیردولتی محافظت از طبیعت به مشارکت فراخوانده شده‌اند. نخستین وام در ازای طبیعت در ۱۹۸۷ اعطا شد که یک گروه امریکایی هوادار محیط زیست ۶۵۰هزار دلار قرضۀ ملی کشور بولیوی را از بانکی به مبلغ ۱۰۰هزار دلار خریداری و دولت بولیوی را متقاعد کرد که منطقۀ وسیعی از جنگل استوایی را منطقۀ حفاظت‌شده اعلام کند و در مقابل، بدهی خود (قرضه‌های ملی فروخته‌شده) را هیچ‌گاه پرداخت نکند. کشورهای دیگری که در طرح وام در ازای طبیعت مشارکت کرده‌اند عبارت‌اند از فیلیپین، کوستاریکا، اکوادور، و لهستان. گرچه انتظار می‌رود کشور بدهکار تضمین دهد که آن ناحیه از سرزمینش به‌نحو شایسته‌ای محافظت شده باقی بماند، این تضمین در عمل همیشه تحقق نمی‌یابد. بعلاوه طرح، به‌منزلۀ شکلی از استعمار نو مورد اعتراض واقع شده است.