سمان، غاده (دمشق ۱۹۴۲)

سَمّان، غاده (دمشق ۱۹۴۲)

غاده سَمّان
زادروز	دمشق 1942م
ملیت	سوریه‌ای
تحصیلات و محل تحصیل	لیسانس ادبیات انگلیسی از دانشگاه دمشق و فوق‌لیسانس از دانشگاه امریکایی بیروت
شغل و تخصص اصلی	داستان‌نویس و شاعر
آثار	بیروت 75 (1975)، کابوس‌های بیروت (1976) و شب میلیارد (1985)
گروه مقاله	ادبیات عرب

داستان‌نویس و شاعر سوری. در ۱۹۶۴ از دانشگاه دمشق لیسانس ادبیات انگلیسی و سپس از دانشگاه امریکایی بیروت فوق‌لیسانس گرفت. برای ادامۀ تحصیل به لندن رفت و بین ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۹ در چند کشور اروپایی مطالعاتش را ادامه داد. آن‌گاه به بیروت بازگشت و به روزنامه‌نگاری پرداخت. در ۱۹۷۷ یک بنگاه انتشاراتی تأسیس کرد و با شروع جنگ داخلی لبنان ناچار به اقامت در پاریس شد (۱۹۸۴). ۳۰ کتاب نوشته که اغلب چندین بار تجدید چاپ و برخی از آن‌ها به زبان‌های اروپایی ترجمه شده است. بیروت ۷۵ (۱۹۷۵)، کابوس‌های بیروت (۱۹۷۶) و شب میلیارد (۱۹۸۵) از رمان‌های مهم اوست. برخی از مصاحبه‌های جنجال‌آفرین و هوشمندانه‌اش با رسانه‌ها، در کتاب قبیله از مقتول بازجویی می‌کند (۱۹۸۱) چاپ شده است. نوشته‌های غاده ‌سمّان عصیانی برضد همۀ محدودیت‌های سنتی است. این فمینیست پرشور، که در رمان‌های قبلی تصویرگر و منتقد ستمکاری بر زنان بود، در آثار بعدی خود مسئلۀ زنان عرب را به‌منزلۀ جزئی از بیماری اجتماعی ـ سیاسی جامعۀ عربی معرفی می‌کند که مردان نیز قربانی آن‌اند. عشق مفرطش به آزادی، عدالت و ارزش‌های انسانی او را به حمایت از ستمدیدگان،‌ دفاع از آزادی بیان و انزجار از بیداد در همه جا واداشته است. غاده سمان شاید امروزه محبوب‌ترین نویسندۀ زن و یکی از معدود رمان‌نویسان عرب است که نثر منسجم و ذهن خلاقش قالب کلاسیک داستان‌نویسی را درمی‌نوردد. آخرین مجموعۀ داستان‌های کوتاهش، ماه مربع (۱۹۹۴)، سیری است در قصه‌های فوق طبیعی، و آخرین رمانش روایت ناممکن (۱۹۹۷) وقایع‌نگاری زندگی اجتماعی دمشق در نیمه‌های قرن ۲۰ است. در سرودن شعر آزاد نیز دستی توانا دارد. از آثار دیگرش: بیروت دریا ندارد (۱۹۶۳)؛ شام غریبان (۱۹۶۶)؛ کوچ لنگرگاه‌های قدیمی (۱۹۷۳)؛ شنا در دریاچۀ شیطان (۱۹۷۹). اشعار او در مجموعه‌ای به‌نام بازداشت لحظه گریزان (۱۹۷۹) منتشر شده است. گزیده‌هایی از اشعار وی همراه با ترجمۀ فارسی با نام‌های زنی عاشق در میان دوات (۱۳۸۰) و دربند کردن رنگین‌کمان (۱۳۸۳) در تهران به‌چاپ رسیده است.