شاپور ساسانی دوم
شاپور ساسانی دوم
| شاپور ساسانی دوم | |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| لقب | ذوالاَکتاف |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | هُرمَزد دوم (پدر) |
شاهنشاه ایران (۳۱۰ـ۳۷۹م) معروف به ذوالاَکتاف پسر هُرمَزد دوم. بنابه روایات، چون در دربار پارس کسی نبود تا بر تخت نشیند، تاج را بر سر تخت مادر شاپور آویختند و او را شاهنشاه خواندند. شاپور دوم رسماً در ۳۲۶م قدرت را در دست گرفت. در همان آغاز به کشتار اعراب بنی تَمیم پرداخت و لقب ذوالاکتاف گرفت و جزیرۀ بَحرِین را ضمیمۀ امپراتوری کرد. با رسمیت‌یافتن مسیحیت در روم، بحران میان دو کشور گسترش یافت، خاصه این که روم به‌شدت ارامنه را دربرابر ایران تقویت می‌کرد. در ۳۳۸م سپاه شاپور دوم به روم لشکر کشید اما موفقیتی نداشت. در ۳۴۱م موفق شد حاکم دست‌نشاندۀ روم را در اَرمَنیه سرنگون، و اَرَشک نامی را به حکومت آن‌جا گمارد. در ۳۴۶ و ۳۵۰م در محاصرۀ نَصیبِین ناکام ماند و تلفاتی سنگین داد؛ هرچند در نبرد سَنجار بر سپاه روم به سرداری کُنستانسیوس پیروز شده بود. از ۳۵۰ تا ۳۵۷م با هِپتالیان جنگید. شاپور دوم توانست آنان را شکست دهد. در ۳۵۹ تا ۳۶۳ دوباره ارامنه شورش کردند. در نبرد ۳۶۰م به یاری گُرومبات پادشاه هِپتالیان قلاع آمِد و بَزابَد را از روم پس گرفت و سپس با پیروزی بر جولیانوس مُرتَد، نبرد ۳۶۳م با روم را به سود ایران پایان داد و روم، اَرمَنیه و بِین‌ُ‌النَّهرِین شرقی را به شاپور دوم واگذاشت. او نقش‌برجسته‌ای در طاق‌بستان دارد. در زمان شاپور دوم، موبد آذرباد ماراسپندان (آذربَد مهرسپندان) به تصحیح و تدوین دوبارۀ اَوِستا پرداخت.