شرکت تعاونی
شرکت تعاونی
نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران برطبق قانون اساسی بر سه رکن خصوصی، تعاونی و دولتی استوار است. بخش تعاونی حائز ویژگی‌هایی است که آن را از بخش‌های دیگر متمایز می‌سازد ازجمله متکی به اعضاست نه سرمایه؛ تساوی کلیه اعضا از حقوق و وظایف یکسان به‌رغم تفاوت در میزان سهام (هر عضو تنها یک رأی دارد)؛ حذف واسطه‌های غیر ضرور.
انواع شرکت‌های تعاونی به لحاظ نوع فعالیت. شرکت تعاونی به‌لحاظ نوع فعالیت به سه نوع تقسیم می‌شود: تولیدی، توزیعی، تولیدی ـ توزیعی (چند منظوره). شرکت تعاونی تولیدی شرکتی است که به‌منظور اشتغال در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری، روستایی و نظایر آن‌ها فعالیت می‌نماید. در این تعاونی‌ها معمولاً اعضای شرکت کار می‌کنند و دستمزد دریافت می‌نمایند هرچند شاغل‌بودن کلیه اعضا در آن ضروری نیست. حداقل تعداد اعضا در تعاونی‌های تولیدی هفت نفر است و حداقل ۵۰ درصد اعضا باید تخصص و تجربه کافی را در زمینۀ فعالیت مورد نظر داشته باشند. شرکت تعاونی توزیعی نیاز مشاغل تولیدی یا مصرف‌کنندگان عضو را تأمین می‌کند، ازقبیل شرکت‌های تعاونی مصرف، مسکن، حمل‌ونقل، آموزشگاهی، خدماتی و اعتبار. آن دسته از شرکت‌های تعاونی که فعالیت آن‌ها توأماً تولیدی و توزیعی باشد، شرکت تعاونی تولیدی ـ توزیعی (چند منظوره) خوانده می‌شوند.
انواع شرکت‌های تعاونی به لحاظ نوع عضویت. الف. شرکت تعاونی عام. شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد است. تعداد اعضا در این تعاونی‌ها حداقل ۵۰۰ نفر است. ب. شرکت تعاونی خاص. شرکتی است که عضویت در آن مختص گروهی خاص مانند کارگران، کشاورزان، پزشکان، زنان و نظایر آن است. حداقل سرمایه برای شرکت‌های تعاونی عام و خاص به ترتیب ۱۰۰میلیون و ۱۰میلیون ریال تعیین شده است. براساس آمار (۱۳۸۷ش) تعاونی‌های زنان در گرایش خدمات ازنظر تعداد تعاونی در رتبۀ اول قرار دارد و پس از آن تعاونی‌های کشاورزی بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده‌اند.