مشارق الدراری
مَشارِقُ‌الدَّراری
شرحی بر منظومۀ تأئیۀ کبری سرودۀ ابن فارض. این منظومه از همان زمان پیدایش، سلسله‌ای از شروح را، که گاه خود در شمار ارزشمندترین متونِ عرفان اسلامی نیز هستند، بر خود دید. مشارق‌الدراریِ الزّهر فی کشف حقائق نظم‌الدّر، مشهور به مشارق، یکی از دو شرحی است که سعیدالدین سعید فرغانی، بر آن منظومه نوشت. مشارق به زبان فارسی، نخستین شرح و منتهی‌المدارک به عربی، تحریر همان شرح با افزایش‌های دیگر است. شرح فرغانی تقریر دروس صدرالدین قونوی است که سخت مورد تحسین استاد واقع شده است، و تقریظی نیز وی بر آن نوشت. اهمیت مشارق گذشته از مقدمۀ آن، که خود رسالۀ مستقلی است و مهم‌ترین مباحث عرفان را به زبانی شیرین در خود جای داده است، در شرحِ یک‌یک ابیات منظومه است؛ چه فرغانی، پس از ذکر هر بیت، نخست ـ در صورت نیاز ـ به توضیح واژگان، و آن‌گاه به ترجمه و شرح مفاهیم و مراداتِ آن بیت می‌پردازد؛ مباحث نحوی و ترکیبی نیز در جای‌جایِ آن به‌چشم می‌آید. این اثر، به کوشش سید جلال‌الدین آشتیانی به‌چاپ رسیده است (مشهد، ۱۳۷۵ش).