کتایون

کتایون‌

در شاهنامۀ فردوسی، دختر قیصر روم‌، همسر‌ گُشتاسپ‌ و مادر اسفندیار و پَشوتَن. نامش ناهید بود، اما گشتاسپ او را کتایون می‌خواند. در داستان ازدواج او آمده است که کتایون، شبی‌ در خواب‌ دید که‌ از گروهی‌ که‌ به‌ دیدن‌ او آمده‌ بودند مردی‌ دسته‌گلی‌ به‌ او داد و او نیز دسته‌گلی‌ به‌ او بخشید. قیصر، برابر سنت‌، در پی‌ یافتن‌ شوهری‌ برای‌ او، انجمنی‌ آراست‌. کتایون‌ به‌همراه ۶۰ دختر، که هر یک دسته‌گلی‌ در دست‌ داشتند، به‌ انجمن‌ آمد، اما کسی را جز گشتاسپ، که در این هنگام در روم به‌سر می‌برد و همان بود که به خوابش دیده بود، نپسندید و خواستۀ خود را با پدر در میان نهاد. قیصر نخست موافق ازدواج کتایون با بیگانه‌ای چون گشتاسپ نبود، اما سرانجام قبول کرد و کتایون را به گشتاسپ داد. به روایت دَقیقی، کتایون بسیار کوشید فکر سلطنت را از سرِ اسفندیار بیرون کند، اما کاری از پیش نبرد و چون اسفندیار در نبرد با رستم کشته شد، چاره‌ای نداشت جز آن‌که بردباری پیشه کند.