بولینگ ده میلی
بولینگ دَه‌میلی (tenpin bowling)
نوعی بازی داخل سالنی مشهور در امریکای شمالی و بریتانیا. همچون اسکیتلز[۱]، (نوعی بازی شبیه به بولینگ) هدف بازی فرستادن توپ از داخل مسیری مستقیم (کوچه) به طرف میل‌های چوبی در انتهای مسیر است. بازی معمولاً بین دو بازیکن یا دو تیم برگزار میشود و دارای دَه نوبت برای پرتاب توپ است. هر نوبت پرتاب فرصتی است که بازیکن می‌تواند یک یا دوبار توپ را پرتاب کند. برای سرنگون‌کردن هر میل یک امتیاز داده میشود و هر گاه تمام میل‌ها با یک یا دو پرتاب سرنگون شوند، یک‌بار نوبت ارفاقی به فرد یا تیم داده میشود. هر یک از میل‌های بطری‌شکل ۳۸ سانتی‌متر ارتفاع دارد و حداقل طول محیط آن‌ها در ناحیۀ گردن ۱۳.۳۴ سانتی‌متر و در پهن‌ترین قسمت تنه ۳۸ سانتی‌متر است. در انتهای مسیر چوبی ۱۸.۳متری از نقطه پرتاب، میل‌ها در طرحی مثلثی چیده می‌شوند. بولینگ‌باز توپ در دست به طرف مسیر چوبی حرکت می‌کند و توپ را ابتدا به عقب و سپس به جلو می‌برد و رها می‌کند. توپ به جلو می‌غلتد و هدف این است که حداکثر میل‌ها را سرنگون کند. در صورتی که در یک بار پرتاب تمام دَه میل سقوط کند اصطلاحاً آن را استرایک[۲] می‌گویند و دَه امتیاز برای پرتاب‌کننده محسوب میشود و این نمره با امتیازات دو پرتاب بعدی جمع میشود. هرگاه دَه میل در دو پرتاب سرنگون شوند اصطلاحاً آن را اسپر[۳] می‌نامند و دَه امتیاز با امتیازی که پرتاب‌کننده در اولین پرتاب بعدی کسب می‌کند جمع میشود. توپی که در بازی بولینگ دَه‌میلی استفاده میشود گاه از جنس پلاستیک است، ولی بیشتر از لاستیک سخت ساخته شده و ۷.۲۵ کیلوگرم وزن دارد. سوراخ‌های جای انگشت روی هر توپ مته زده میشود. روش نگه‌داشتن توپ در دست از بازیکن به بازیکن تفاوت می‌کند، اما اکثراً بازیکنان با سه انگشت شست، انگشت میانی و انگشت حلقه از زیر آن را نگه می‌دارند. سابقۀ تاریخی بولینگ ابتدایی را می‌توان به مصر باستان نسبت داد؛ زیرا وسایل بولینگ‌مانندی از مقبرۀ پسری مصری پیدا شده که کمابیش حدود ۵۲۰۰پ‌م فوت کرده است. دیگر تمدن‌های باستانی نیز گونه‌های دیگر آن را داشته‌اند. اما آنچه نطفۀ بولینگ امروزی محسوب میشود به اروپای قرون وسطا برمی‌گردد که کگل[۴]ها (میل‌ها) را با پرتاب یا غلتاندن سنگ سرنگون می‌کردند. در قرن ۱۷ نوع نُه‌میلی بازی بولینگ از هلند به قارۀ امریکا برده شد. در دهۀ ۱۸۰۰ نه‌تنها در نیوانگلند[۵] رواج یافت، بلکه تبدیل به نوعی قمار شد. در ۱۸۴۱ که ایالت کنتیکت[۶] «بازی بولینگ نُه‌میلی» را ممنوع کرد، بولینگ‌بازان با افزودن یک میل به نُه میل قانون را دور زدند و بولینگ دَه‌میلی شد. در ۱۸۹۵ «کنگرۀ بولینگ امریکا[۷]» سازمان‌دهی شد و تحت اختیارات آن مقررات و وسایل اختصاصی بولینگ در امریکا استاندارد شد. در ۱۹۱۶ «کنگرۀ بین‌المللی بولینگ زنان[۸]» تأسیس گردید که درحال حاضر بزرگ‌ترین سازمان ورزشی زنان در دنیاست. بولینگ حرفه‌ای یک حرفۀ پردرآمد برای مدعیان ردۀ بالاست. «اتحادیۀ بولینگ‌بازان حرفه‌ای[۹]» و «تور بانوان بولینگ‌باز حرفه‌ای[۱۰]» متولی مسابقات با شرط‌بندی سنگین در امریکا و چندین کشور دیگر است (کانادا، ژاپن و امریکای لاتین علاقه‌ای خاص به این بازی نشان داده‌اند). از دهۀ ۱۹۶۰ در بریتانیا هم پرطرفدار شده است. «خانه‌های بولینگ[۱۱]» باشگاه‌هایی هستند که بولینگ‌بازان غیرحرفه‌ای را جلب می‌کنند. لیگ‌هایی نیز تشکیل و مسابقاتی در این باشگاه‌ها برگزار میشود.