اقلید، شهرستان

اِقلید، شهرستان

اقلید، شهرستان
کشور	ایران
استان	فارس
بخش	مرکزی، حسن آباد، و سده
جمعیت	۱۰۶,۶۶۴ نفر(۱۳۸۵ش)
موقعیت	جنوب شهرستان آباده، شمال شهرستان‌های مرودشت، یاسوج، و سپیدان و شرق استان اصفهان و کهکیلویه و بویراحمد، و غرب شهرستان خرم بید
نوع اقلیم	معتدل مایل به سرد
تولیدات و صنایع مهم	چغندرقند، غلات، حبوبات، انواع میوه و لبنیات
شهر ها و آبادی های مهم	سِدِه، حسن‌آباد، آسپاس، و خنجشت

شهرستانی با وسعت ۷,۰۵۴ کیلومتر مربع مشتمل بر بخش‌های مرکزی، حسن آباد، و سده با مرکزیت اداری شهر اقلید در استان فارس. دشت‌های هموار و کوه‌های بلند همانند سفیدکوه (۳,۹۴۳ متر)، کوه برآفتاب (۳,۵۱۴ متر) و کوه موسی‌خانی (۳,۳۳۸ متر) این شهرستان را فرا گرفته‌اند. اقلید ۷,۵ درصد از مساحت کل استان فارس را دربرمی‌گیرد و از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان‌های مرودشت، یاسوج، و سپیدان و از غرب به استان اصفهان و کهکیلویه و بویراحمد، و از شرق به شهرستان خرم بید محدود می‌شود. کتاب فارسنامۀ ناصری بنای اقلید را به روزگار ساسانی نسبت می‌دهد و سنگ‌نبشتۀ موجود در تل قلات مشتمل بر ۲۱ سطر پهلوی را مؤید این امر دانسته است. در همین کتاب وجه تسمیۀ این شهرستان را اقلید می‌دانند، که در زبان عربی به معنای کلید است و آن بدان جهت است که کلید گشودن مملکت فارس است. کتیبه و غار تنگ براق، قدمگاه سده، چشمه شیرینِ، پارک جنگلی، چشمه بهرام گور، چشمه رسول‌الله، مسجد جامع اقلید، قلعۀ آسپاس، چشمۀ دزدان، تل حاجی نوروز، تل پهلوانی، تپه باقرآباد، قصربهرام، تپه مهرعلی، تپه فیلی، تل باستانی چغاشک، تل شاه‌نشین، تل خنجشت، و تپه کوشک زر از مکان‌های تاریخی و باستانی این ناحیه‌ به‌شمار می‌روند. دریاچۀ خشک کافنر و رودخانۀ شادکام در این منطقه قرار دارند. اقلیم شهرستان مرتفع معتدل مایل به سرد و از نظر بارندگی جزو نواحی خشک و نیمه خشک است. جمعیت آن ۱۰۶,۶۶۴ نفر است (۱۳۸۵) و سِدِه، حسن‌آباد، آسپاس، و خنجشت از آبادی‌های مهم آن محسوب می‌شوند. چغندرقند، غلات و حبوبات و انواع میوه و همچنین لبنیات از محصولات غذایی عمدۀ این شهرستان است.