مشهد، شهرستان

مشهد، شهرستان

مشهد، شهرستان
کشور	ایران
استان	خراسان رضوی
بخش	مرکزی، رضویه، ملک‌آباد، و طرقبه
جمعیت	۲,۸۶۸,۳۵۰ نفر(۱۳۸۵ش)
موقعیت	جنوب شهرستان درگز، جنوب غربی شهرستان کلات، غرب شهرستان سرخس، شمال غربی شهرستان تربت جام، شمال شهرستان‌های فریمان و تربت حیدریه، و شرق شهرستان‌های نیشابور و چناران
نوع اقلیم	معتدلِ متغیر
تولیدات و صنایع مهم	کشاورزی - فرآورده‌های دامی و لبنیات - فعالیت‌های صنعتی: متالورژی، خودروسازی، لوازم خانگی، لبنیات، مواد غذایی، سیمان، قند - منابع زیرزمینی: زغال‌سنگ، سرب، سنگ مرمر، روی، و آهن - گردشگری
شهر ها و آبادی های مهم	رضویه، طرقبه، شاندیز، ملک‌آباد، امام تقی (شاه‌تقی سابق)، ارجنگ، گلمکان، عسکریه، کاظم‌آباد، توس، فاز، گوارشک، آبروان، و حصار گلستان

آرامگاه خواجه ربيع، مشهد

واقع در استان خراسان رضوی، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش‌های رضویه، ملک‌آباد، و طرقبه، با مرکزیت اداری شهر مشهد. از شمال به شهرستان درگز، از شمال شرقی به شهرستان کلات، از شرق به شهرستان سرخس، از جنوب شرقی به شهرستان تربت جام، از جنوب به شهرستان‌های فریمان و تربت حیدریه، و از غرب به شهرستان‌های نیشابور و چناران محدود است. کوه بینالود در غرب، کوه‌های هزارمسجد در شمال، و کوه‌های بزنگان در شمال شرقی آن جای دارند و جلگۀ مشهد نواحی مرکزی آن را تشکیل داده است. رودخانۀ کشف‌رود و ریزابه‌های فراوانی آن را مشروب می‌کنند که از کوه‌های بینالود و هزارمسجد سرازیر و غالباً با سدهایی کنترل می‌شوند. اقلیم شهرستان مشهد معتدلِ متغیر و دمای آن در طول سال دستخوش تغییرات فراوانی است. از نظر بارندگی جزو نواحی خشک و جمعیت آن ۲,۸۶۸,۳۵۰ نفر است (۱۳۸۵). مهم‌ترین آبادی‌های آن عبارت‌اند از رضویه، طرقبه، شاندیز، ملک‌آباد، امام تقی (شاه‌تقی سابق)، ارجنگ، گلمکان، عسکریه، کاظم‌آباد، توس، فاز، گوارشک، آبروان، و حصار گلستان. راه‌آهن تهران ـ مشهد و راه‌آهن مشهد به سرخس و ترکمنستان و نیز شبکۀ وسیعی از راه‌ها و آزادراه‌های مختلف ارتباط زمینی این شهرستان را برقرار می‌کنند و فرودگاه بین‌المللی مشهد آن را با دیگر نواحی ایران و جهان مرتبط می‌کند. شهرستان مشهد از نواحی زرخیز کشاورزی و فرآورده‌های دامی و لبنیات ازجمله محصولات آن است. این شهرستان از نظر منابع زیرزمینی نیز حائز اهمیت است و معادن زغال‌سنگ، سرب، سنگ مرمر، روی، و آهن دارد و در عین حال از نواحی پیشرفتۀ صنعتی ایران است. در زمینۀ صنایع متالورژی، خودروسازی، لوازم خانگی، لبنیات، مواد غذایی، سیمان، قند، و بسیاری از صنایع دیگر در موقعیت ممتازی قرار دارد و از نظر زیارت و گردشگری از مقام والایی برخوردار است. روستاهای زیبای کوهستان‌های بینالود، هزارمسجد، و بقاع و آرامگاه‌هایی همچون آستان قدس رضوی، حکیم ابوالقاسم فردوسی، و نادرشاه افشار زائران و گردشگران فراوانی را به دیدار خود دعوت می‌کند و آن را در ردیف مقدس‌ترین و معتبرترین نواحی اسلامی و میراث فرهنگ جهانی قرار می‌دهد.