كومنسكي، يان آموش (1592ـ1670)

يان آموش كومِنْسْكي;
زادروز	1592;
درگذشت	1670
ملیت	اهل چک
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیل در دانشگاه هايدلبرك
شغل و تخصص اصلی	مُصلح آموزشي و رهبر مذهبي
آثار	آموزشگر بزرگ (1628ـ1632؛ ترجمه به انگليسي، 1896، 1931)

كومِنْسْكي، يان آموش (1592ـ1670) Komensky, Jan Amos

(مشهور به جان ايمس كومنيوس) مُصلح آموزشي و رهبر مذهبي چك. در موراويا (بخشي از جمهوري چك كنوني) متولد شد و در دانشگاه هايدلبرك تحصيل كرد. تا پيش از شروع «جنگ سي‌ساله»، در شهرهاي پرژروف و فولنِك معلم و كشيش بخش بود؛ با شروع جنگ، ارتش امپراتوري روم مقدسْ موراويايي‌ها را وادار به جلاي وطن كرد. در لِشنو، واقع در لهستان، سكنا گزيد و در مقام اسقفِ موراويايي‌ها كمك كرد كه فرقة مذهبي‌اش محفوظ بماند. در 1638، به سوئد دعوت شد تا در اصلاحات آموزشي مشاركت كند. دولت انگلستان دعوت مشابهي به‌عمل آورد، اما او در 1641، اندك‌زماني پيش از وقوع جنگ داخلي انگلستان، آن كشور را ترك گفت و به سوئد نقل‌مكان كرد و تا 1648 در آن‌جا به‌كار پرداخت. پس از آن در لهستان، مجارستان، و هلند به‌سر برد. بيشترين شهرت كومنسكي به سبب خدماتش در زمينة شيوه‌هاي تدريس است؛ اين شيوه‌ها، همراه با اصول تعليم و تربيت او، در كتاب آموزشگر بزرگ (1628ـ1632؛ ترجمه به انگليسي، 1896، 1931) عرضه شدند. او نخستين كسي بود كه با استفاده از متن‌هاي واحد كه به زبان‌هاي قديم و جديد نوشته شده‌اند به تدريس زبان‌هاي لاتيني و يوناني باستان پرداخت. كتاب او در يادگيري زبان لاتيني، دنياي ديدني در تصاوير (1658؛ ترجمه به انگليسي: 1659) نام دارد كه گمان مي‌رود نخستين كتاب مصوّر براي كودكان باشد.

11010100