شاه گلی
شاه‌گُلی
| شاه‌گُلی | |
|---|---|
| نام فارسی | شاه‌گُلی |
| کشور | ایران |
| استان | تبریز |
| نام‌های دیگر | اِئل‌گلی، به‌معنی استخر مردم |
| موقعیت | جنوب شرقی تبریز |
| مشخصات معماری | دریاچه‌ای مصنوعی به مساحت ۵۴,۶۷۵ متر مربع با ساختمانی کلاه فرنگی مانند |
(یا: اِئل‌گلی، به‌معنی استخر مردم) در جنوب شرقی تبریز. دریاچه‌ای مصنوعی است به مساحت ۵۴,۶۷۵ متر مربع که در دامنۀ تپه‌ای سرسبز و خرم با باغچه‌های متعدد و چمن‌کاری بنا شده و باغی بزرگ آن را احاطه کرده است. نام سازنده و تاریخ ساخت آن روشن نیست. جزیره‌ای در وسط آن است که در دورۀ قاجار قهرمان میرزا پسر عباس میرزا نایب‌السلطنه، حاکم تبریز، ساختمان کلاه‌فرنگی‌مانندِ دوطبقه‌ای از سنگ مرمر برای ییلاق خود در آن ساخت، با خیابانی آن را به ساحل شرقی استخر متصل کرد و در تپه‌های اطراف استخر سکوها و پله‌های عریض و در فواصل آن‌ها آبشارها و جوی‌هایی متعدد به‌وجود آورد. یکی از آن آبشارها ۲۲.۵ متر ارتفاع داشت. پس از مرگ او عمارت متروک ماند و از آب استخر در تابستان‌ها برای آبیاری کشتزارها و باغ‌های شهر استفاده می‌شد. در ۱۳۰۹ش استخر شاه‌گلی که طبقه بالای عمارت آن فروریخته بود، به‌صورت گردشگاه عمومی درآمد. در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ در استخر آن قایقرانی می‌شد. در ۱۳۴۹ به‌جای عمارت فرسودۀ آن که تا آن زمان به‌صورت رستوران از آن استفاده می‌شد، عمارت دو طبقۀ کنونی بنا شد. هم‌اکنون از مراکز تفریحی و توریستی تبریز است.