کاروان سرای شاه عباسی (بیستون)
کاروان‌سرای شاه‌عبّاسی (بیسُتون)
| کاروان‌سرای شاه‌عبّاسی | |
|---|---|
| نام فارسی | کاروان‌سرای شاه‌عبّاسی |
| کشور | ایران |
| استان | کرمانشاه |
| موقعیت | بیستون |
| کاربری | کاروان‌سرا |
| مشخصات معماری | شامل: صحن وسیع مستطیل‌شکلی در میانه، هر ضلع این صحن دارای ایوانی در میانه، و ایوانچه‌ها و حجرات پشت آن‌هاست و دو برج با قاعدۀ هشت‌ضلعی، و دو برج دیگر با قاعدۀ مدور، در چهار گوشۀ خارجی بنا قرار دارند |
| زمان ساخت | دورۀ صفوی |
از کاروانسراهای دورۀ صفوی، که احتمالاً ساختمان آن از دورۀ شاه‌عباس اول آغاز شد، و در دورۀ شاه‌سلیمان، به اهتمام شیخ علی‌خان زنگنه، صدراعظم این پادشاه، به‌پایان رسید. وقف‌نامۀ این کاروان‌سرا مورخ ۱۰۹۶ق بر صخرۀ بیستون، و برجای یکی از نقش‌برجسته‌های پارتی حجاری شده است. براساس کتیبۀ موجود، در دورۀ ناصر‌الدین‌شاه نیز این بنا را مرمت کرده‌اند. در دورۀ اخیر، این بنا به پادگان تبدیل شده است. این کاروان‌سرای بزرگ، صحن وسیع مستطیل‌شکلی در میانه دارد. هر ضلع این صحن، ایوانی در میانه، و ایوانچه‌ها و حجرات پشت آن‌ها در طرفین ایوان، را دربرمی‌گیرد. اصطبل‌هایی گرداگرد بنا را فراگرفته‌اند. سردر ورودی، همچون دیگر کاروانسراهای دورۀ صفوی، از امتداد نمای خارجی ضلع ورودی پیش‌تر آمده است. هشتی وسیع پشتِ سردر، فضاهایی در دو طبقۀ پیرامون خود دارد، و از طریق ایوان جنوبی به صحن بنا مرتبط است. دو برج با قاعدۀ هشت‌ضلعی، و دو برج دیگر با قاعدۀ مدور، در چهار گوشۀ خارجی بنا قرار دارند.