اوماها، قوم

اوماها، قوم (Omaha)

از اقوام سرخ‌پوست امریکایی، امروزه ساکن در شرق نبراسکا. زبانشان به خانوادۀ زبانی سویی تعلّق دارد. چندین خانوادۀ قوم اوماها از دیرباز در تابستان‌ها با یکدیگر در درون کلبه‌های گِلی گنبدی‌شکل در روستاهای دایمی زندگی می‌کردند و ذرّت، لوبیا و کدو می‌کاشتند. در زمستان به چادرهای مخروطی‌شکل و حمل‌‌شدنی، نقل مکان می‌کردند و به شکار گاومیش می‌پرداختند. جامعۀ اوماها سلسله‌مراتبی بود و از نظام طبقاتی موروثی متشکّل از رئیس‌ها، کاهنان، شفاگران و عوام تشکیل می‌شد. قبیله شامل دَه طایفۀ پدرتبار بود که به دو گروه تقسیم می‌شدند. هر گروه یا معرف زمین بود یا معرف آسمان. طایفه‌های زمینی مسئول مراسم آیینی مربوط به غذا و جنگ بودند، درحالی‌که طایفه‌های آسمانی وظیفۀ طلب کمک از ارواح را برعهده داشتند. افراد قوم اوماها، همچون سایر سرخ‌پوستان جلگه‌ها، جوایزی به‌‌صورت نشان‌های افتخار به کسانی‌ اهدا می‌کردند که توانسته بودند در جنگ زخمی بر دشمن وارد کنند، یا اسبِ افسارشدۀ دشمن را بدزدند. زبان آن‌ها هنوز به‌‌کار می‌رود، اما بیشتر ویژگی‌های دیگر فرهنگی آنان ازمیان رفته است. بیشتر اوماها پرسبیتری مذهب‌اند، اگرچه بسیاری نیز در کلیسای بومیان امریکا شرکت دارند که در آن استفاده از موادّ مخدر ساخته‌شده از کاکتوس رایج است. بسیاری از آن‌ها کشاورز و دام‌دارند. اوماها در اصل در سواحل اقیانوس اطلس در ویرجینیا و کارولینا زندگی می‌کردند، اما در زمانی پیش از برخورد با اروپاییان، به‌سمت بخش غربی میسوری مهاجرت کردند و تا اواخر قرن ۱۷ در آن‌جا باقی ‌ماندند. قبایل سو آن‌ها را باز هم بیشتر به‌سمت نبراسکا راندند و قوم اوماها در آن‌جا به‌شیوۀ زندگی سرخ‌پوستان جلگه‌ها خو گرفتند. فشار ناشی از تجاوزهای مهاجران سفید‌پوست آن‌ها را واداشت که بیشتر زمین‌های خود را در ۱۸۵۴ به دولت امریکا بفروشند. در ۱۸۸۲ زمین‌هایی در نبراسکا به آن‌ها داده شد و در آن‌جا به‌‌سرعت با فرهنگ سفیدپوستان دیگر جوش خوردند. با این وصف، ورود کلیسای بومی امریکا در قرن ۲۰ بسیاری از سنّت‌های بومی را زنده کرد.