دادگاه جهانی
دادگاه جهانی (World Court)
نام رایج دادگاه دایم عدالت بین‌المللی[۱]، که براساس مادۀ چهارده میثاقِ جامعۀ ملل[۲] تأسیس شد. مجمع جامعۀ ملل[۳] در ۱۹۲۰ پروتکل تأسیس آن را به تصویب رساند و کشورهای عضو در ۱۹۲۱ آن را تأیید کردند. در زمان انحلالش در ۱۹۴۵، که وظایف آن به دیوان بین‌المللی دادگستری[۴] محول شد، ۵۹ عضو داشت. در لاهه تشکیل شد و حق داوری در حل اختلاف بین کشورها و اظهارنظر پیرامون مسائل ارجاعی از شورا یا مجمع جامعۀ ملل[۵] را داشت. بدین ترتیب، عملکرد آن برخلاف دیوان لاهه[۶]، جنبۀ قضایی داشت، نه حکمیت و دیپلماتیک. ابتدا یازده قاضی و چهار معاون قاضی داشت، اما شمار آن‌ها به پانزده قاضی رسید (۱۹۳۱). شورا و مجمع، قضات را برای دوره‌ای ۹ساله انتخاب می‌کردند و یک کشور نمی‌توانست بیش از یک قاضی در دادگاه داشته باشد. گرچه امریکا به‌سبب مخالفت سنا[۷] عضو دادگاه نبود، اما همواره یک قاضی امریکایی در جایگاه قضاوت می‌نشست. دادگاه در دوران حیات خود ۳۲ رأی و ۲۷ توصیۀ مشورتی عرضه کرد، که از مهم‌ترین آن‌ها حاکمیت دانمارک بر ساحل شمالی گرینلند و ردّ ادعای نروژ بود (۱۹۳۳).