دوژن، پیر ـ ژیل (۱۹۳۲ـ۲۰۰۷)
دوژِن، پیِر ـ ژیل (۱۹۳۲ـ۲۰۰۷)(de Gennes, Pierre-Gilles)
| پیر ـ ژیل دوژن Pierre-Gilles de Gennes | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۳۲م |
| درگذشت | ۲۰۰۷م |
| ملیت | فرانسوی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در دانشسرای عالی |
| شغل و تخصص اصلی | فیزیک دان |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | برنده جایزه نوبل (۱۹۹۱) |
فیزیک‌دان فرانسوی. به‌سبب پژوهش‌هایــش در زمینــۀ سامانه‌های بی‌نظم، ازجمله بسپارها و بلورهای مایع، و نیز به‌سبب ابداع روش‌های ریاضی مطالعۀ رفتار مولکول‌های مایعِ در آستانۀ انجماد، نوبل فیزیک ۱۹۹۱ را دریافت کرد. او نشان داد مدل‌های ریاضی بررسی سامانه‌های ساده‌تر، برای سامانه‌های پیچیده‌تر نیز قابل استفاده‌اند. پیش از او، معلوم شده بود که پراکندگی نور در بلورهای مایع به شیوه‌ای غیرعادی صورت می‌گیرد، ولی همۀ تلاش‌های اولیه برای توضیح آن ناکام مانده بود. دوژن توضیح این پدیده را در طرز آرایش خاص مولکول‌های بلور مایع یافت. بنابر نظر دوژن، این مولکول‌ها به شیوه‌ای مشابه با مولکول‌های آهنربا آرایش می‌یابند و درنتیجه هم‌جهت‌اند. دوژن در رفتار مولکول‌های موجود در مواد مغناطیسی و بسپارها نیز با همین مشابهت رو‌به‌رو شد. این امر منجر به تدوین قوانینی شد که براساس آن‌ها، می‌توان بین خواص مختلف بسپارها ارتباط‌های ساده‌ای یافت. به این ترتیب، بعضی از خواص ناشناختۀ بسپارها را می‌شود پیش‌بینی کرد و آزمایش‌ها نیز چنین پیش‌بینی‌هایی را تأیید کرده‌اند. دوژن در پاریس زاده شد و در ۱۹۵۵، از دانشسرای عالی فارغ‌التحصیل شد. از ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۹، در مقام مهندس تحقیق در مرکز انرژی اتمی[۱] ساکله[۲] مشغول کار بود و عمدتاً درزمینۀ پراکندگی نوترون و خواص مغناطیسی تحقیق می‌کرد. پیش از‌آن‌که در دانشگاه اورسی[۳] به مقام استادیاری برسد، مدت کوتاهی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، و بیش از دو سال هم در نیروی دریایی فرانسه کار می‌کرد. در ۱۹۷۱، به مقام استادی کولژ دو فرانس[۴] پاریس رسید.