صلیب شکسته
صلیب شکسته (swastika)
(یا: سواستیکا) علامتی نمادین یا زینتی که بازوهای آن در انتها با زاویۀ قائمه و همه در جهت یا خلاف جهت گردش عقربه‌های ساعت شکسته‌اند. منشأ آن نامعلوم است، ولی به‌عنوان نشانۀ مذهبی و نشانۀ باستانی خوش‌اقبالی به‌فراوانی هم در برّ قدیم و هم در برّ جدید یافت شده است. شهرت اصلی صلیب شکسته برای آن است که در ۱۹۳۳ نشانِ حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان شد و با به‌قدرت رسیدن نازی‌ها در آلمان آن را بر پرچم آلمان نقش کردند، اما در ۱۹۴۵ پس از شکست آلمان از متفقین برافراشتن صلیب شکسته، که نماد مسلک نازی‌ها بود، ممنوع شد. بوداییان و جَین‌ها[۱] سواستیکا را به‌عنوان نشانۀ مذهبی به‌کار می‌بردند و در نقشه‌هایشان معمولاً نشانۀ معبد بودایی است. سواستیکا روی سفالینه‌های عیلامی هزارۀ چهارم پ‌م و سفالینه‌های هزاره‌های دوم و اول ق‌م تروا[۲]، یونان، قبرس، هند، تبت[۳]، چین و ژاپن دیده می‌شود. در میان سرخ‌پوستان امریکا نیز به‌کار می‌رفته و در کتیبه‌های مسیحی قرن ۲م به بعد هم پیدا شده است.