عبدالکریم ریفی
عَبدُالکَریم ریفی (مراکش ۱۸۸۲ـ قاهره ۱۹۶۳)
(یا: عبدالکریم خطابی[۱] و معروف به «گرگ ریف[۲]») رهبر مبارز و استقلال‌طلب مراکشی؛ مؤسس جمهوری روستاییِ ریف (۱۹۲۵) .پدرش رئیس بنی‌وریاغل قبیله‌ای از قبایل بربر ریف بود. عبدالکریم در نزدیکی ملیله‌زاده شد و در جوانی کارمند دولت اسپانیا و آموزگار شد. در ۱۹۱۵ اسپانیایی‌ها، وی را به تلافی سرپیچی پدرش از دستورات، به حدود یک سال زندان و شش ماه اقامت اجباری محکوم کردند. پس از مرگ پدرش رهبری قیام بر‌ضد اسپانیایی‌ها را به‌دست گرفت (۱۹۲۰) و شکست سختی به نیروهای اسپانیایی در انوال[۳] وارد کرد. (۱۹۲۱) قیام عبدالکریم که به انقلاب ریف[۴] مشهور شد و شش سال طول کشید (۱۹۲۵-۱۹۱۹) ، با پیروزی در نبردها و تصرف برخی مناطق و تأسیس جمهوری ریف[۵] همراه شد. فرانسه، نگران از پیروزی‌های او، با اسپانیا متحد شد و سپاهی به فرماندهی مارشال پتن[۶] برای سرکوب وی اعزام کرد و پس از نبردهایی میان سپاهیان عبدالکریم و نیروهای فرانسوی و اسپانیایی، سرانجام عبدالکریم تسلیم نیروهای فرانسوی شد (مه ۱۹۲۶) او را به جزیرۀ رئونیون[۷] در اقیانوس هند تبعید کردند. پس از ۲۱ سال تبعید، در ۱۹۴۷ فرار کرد و به مصر پناهنده شد و تا بود برای استقلال کشورش در مصر فعالیت کرد. به او لقب قهرمان ملی داده‌اند (۱۹۵۸).