سیمان
سیمان (cement)
هر نوع عامل چسباننده برای یکپارچه‌کردن ذرات در توده‌ای واحد، یا چسباندن یک سطح به سطح دیگر. سیمان پرتلند[۱] گَردی است که بر اثر مخلوط‌شدن با آب و ماسه یا شن به ملات یا بتون تبدیل می‌شود. در زمین‌شناسی[۲]، منظور از سیمان موادّ شیمیایی رسوبی‌ای ازقبیل کربنات[۳]هاست که منافذ سنگ‌های آواری[۴] را پُر می‌کنند. اصطلاح سیمان انواع متفاوت مواد و مصالح، ازقبیل گدازآور[۵]ها و خمیر[۶]ها، و نیز فرآورده‌های قیری[۷] حاصل از قطران[۸] را شامل می‌شود. در ۱۸۲۴، بنّایی انگلیسی، با نام جوزف آسپدین[۹] (۱۷۷۹ـ۱۸۵۵)، نخستین سیمان پُرتلند را ساخت و آن را به‌ثبت رساند. وقتی این نوع سیمان سخت می‌شد، رنگی شبیه به رنگ سنگ پرتلند، نوعی سنگ آهک[۱۰] مصرفی در ساختمان‌سازی، پیدا می‌کرد و به این سبب، نام‌گذاری شد. سیمان را با گرمادادن به سنگ‌آهک (کربنات کلسیم[۱۱]) و رُس[۱۲] حاوی انواع سیلیکات[۱۳]های آلومینیوم تولید می‌کنند. در نتیجۀ این عمل، گَرد خاکستری‌رنگی به‌دست می‌آید که مخلوطی از سیلیکاتهای کلسیم و آلومینیوم است. با افزودن آب به این مخلوط، رشته واکنش پیچیده‌ای روی می‌دهد و هیدروکسید کلسیم تولید می‌شود. سیمان با از دست دادن آب سفت می‌شود و به اصطلاح «می‌گیرد». کوره‌های پخت سیمان تا حدودی سبب افزایش میزان تولید دی‌اکسید کربن در جهان‌اند. در ۱۹۹۷، برآورد شد سهم کارخانه‌های سیمان در انتشار دی‌اکسید کربن تا سال ۲۰۰۰ به ده درصد خواهد رسید. تولید سیمان در شرق آسیا رشد بیشتری دارد، زیرا در این بخش از جهان عملیات احداث راه و ساختمان با سرعت درحال اجرا است.