آرتابانوس (فرمانده خشایارشای اول)
آرْتابانوس (۲)
از درباریان قدرتمند خشایارشای اول هخامنشی و فرماندۀ نگهبانان شخصی او. در ۴۶۵پ‌م، آرتابانوس با کمک یکی از خواجگان درباری، خشایارشا را در خوابگاهش کشتند. آرتابانوس پس از آن، نزد اَردَشیر (پسر سوم خشایارشا)، داریوش (پسر بزرگ شاه) را متهم به‌قتل خشایارشا کرد. سپس به دستیاری یکدیگر داریوش را کشتند و آرتابانوس، اَردَشیر را برتخت نشاند. چندی بعد، اردشیر از توطئۀ آرتابانوس برضد خود آگاه شد و او را کشت.