کلسترول
کُلِسْترول (cholesterol)
نوعی استرول[۱] سفید و بلورین موجود در سراسر بدن، به‌ویژه در چربی‌ها، خون، بافت عصبی و کیسۀ صفرا. در غذاهایی چون تخم‌مرغ، گوشت و کره نیز کلسترول یافت می‌شود. کلسترول بالای خون باعث آترواسکلروسیس[۲] (سفت‌شدن سرخرگ‌ها) می‌شود. کلسترول بخش جدایی‌ناپذیر همۀ پوسته‌های سلول‌ها و نقطۀ شروع هورمون‌های استروئید، ازجمله هورمون‌های جنسی، است. کبد کلسترول را به نمک‌های صفراوی می‌شکند که به جذب چربی در دستگاه گوارش کمک می‌کند و جزء اساسی و ضروری لیپو پروتئین[۳]هایند. این پروتئین‌ها چربی‌ها و اسیدهای چرب را در خون جابه‌جا می‌کنند. مازاد کلسترول لیپوپروتئین کم‌تراکم (ال دی ال ـ کلسترول)[۴] وارد بافت‌ها شده و در سطح سرخرگ‌ها رسوب کرده و سبب سفت شدن سرخرگ‌ها می‌شوند. کلسترول لیپوپروتئین پُرتراکم (اچ دی ال ـ کلسترول)[۵] همانند رفتگر عمل می‌کند و چربی و کلسترول را از بافت‌ها به کبد منتقل می‌کند تا در آن‌جا تجزیه شوند. ترکیب اچ دی ال ـ کلسترول متغیر است و بعضی از شکل‌های آن چندان کارآیی ندارد. سطوح کلسترول خون را می‌توان با کاهش مقدار مصرف الکل و چربی در رژیم غذایی و با جایگزین مقداری از چربی‌های اشباع‌شده با چربی‌های اشباع‌نشده، تغییر داد؛ که سبب کاهش ال دی ال ـ کلسترول می‌شوند. بررسی پژوهشگران امریکا در ۱۹۹۹ در زمینۀ کودکان دارای کلسترول بالا ثابت کرد که کنترل سطوح کلسترول از طریق رژیم غذایی زیان‌آور نیست. براساس پژوهش دیگری در امریکا (۱۹۹۹)، مصرف داروهای پایین‌آورندۀ کلسترول برای میانسالان نیز به اندازۀ سالمندان تولید می‌شود. سطح اچ دی ال ـ کلسترول با ورزش افزایش می‌یابد.