لا تن

لا تِن (La Tene)

سکونتگاهی ماقبل تاریخی در انتهای شرقی دریاچۀ نوشاتل، در سوئیس. این نام به فرهنگی از عصر آهن اطلاق شد که از قرن ۵پ‌م تا دورۀ جهانگشایی رومیان ادامه داشت. این محل احتمالاً نقطۀ تلاقی رودی بود که اکنون وجود ندارد، زیرا بیشتر اشیای یافت‌شده با ساختاری چوبی مرتبط‌‌اند که گمان می‌رود به شکل پل بوده است. غنا و تنوّع اشیای فلزی به‌دست آمده، به‌‌خصوص شمشیرها و جنگ‌افزارها و سبکِ تازه‌ای از هنر تزیینی که به‌منزلۀ نخستین جلوۀ هنرِ سلتی شناخته می‌شود، از ویژگی‌های متمایزکنندۀ این فرهنگ به‌شمار می‌روند، اما چیزهای دیگر از دورۀ قبل از هالشتات چندان تغییری نکرده‌اند. مکان‌هایی که فرهنگ لا تن در آن به چشم می‌خورد، عبارت‌اند از آب‌سراهای گلاستنبری در سامرست. لا تن به سَبْکی از هنرهایی خاص اطلاق می‌شود که با سلت‌ها مرتبط است. ظهور آن در اروپای غربی در قرن ۵پ‌م به‌منزلۀ نخستین هنر مشخص سلتی انگاشته می‌شود. این سبک تقلیدی از سایر عوامل مؤثر بر آن نبود، اما تصویرپردازی‌های اکثراً خیال‌بافانه‌اش غالباً شامل تبدیل نقش‌مایه‌های کلاسیک و شرقی به آرایش جدیدی‌اند که از صورت متأخر هنر هالشتات دور می‌شوند. سبک هنر سلتی در قدیمی‌ترین صورت‌های خود، برگرفته از حرکت اقوام سلتی و داد و ستد با مدیترانه و شرق بود؛ رؤسای قبایل نیز با مصرف روزافزون اشیای تزیینی بر رونق این سبک افزودند. هنر لا تن متأخر، سِیرِ فاصله گرفتن از جوامع متمرکز و مبتنی بر سلسله‌مراتب و نزدیک شدن به مراکز روستایی را بیشتر منعکس می‌کرد و با سبک‌های خاصی آمیخته شد که غالباً متضمن اشکال گیاهی بود.

 

---